Kişisel Alan Oluşturmanın Önemi

Kişiler arasındaki iletişimin coğrafi boyutu daha açık bir ifade ile insanların yüz yüze iletişim halindeyken birbirlerine olan uzaklıkları ve birbirlerine karşı olan konumları kişisel alan kavramını oluşturur.

İnsanlarda ve hayvanlarda belirgin olarak kendini gösteren kişisel alan kavramının yaşamsal süreç içerisindeki rolü oldukça önemlidir. Görme, işitme, koklama, dokunma gibi temel duyularla kişisel alan dahilinde etkileşim içine girilebilir.

İnsanlar kişisel alanlarında sosyal çevre ile iletişimde olurlar. Sosyal yapının gelişmesinin yanı sıra, dışarıdan gelebilecek istenmeyen davranışlardan korunmak için de kişisel alan oluşturma gereklidir.

Yaşanan her an bir hücre zarı gibi kişiyi çevreleyen kişisel alan, ortamdan bağımsız olarak varlığını korur. Ancak bazı öngörülmeyen ya da istenmeyen durumlar karşısında ihlaller yaşanabilir.

Örneğin; annenizin ya da sevgilinizin yanınıza gelerek bir anda size sarılması bir kişisel alan ihlalidir. Bu ihlal hali, izin vermeniz dahilinde gerçekleşir. Bazı durumlarda izinsiz ihlaller de söz konusu olabilir. İzinsiz kişisel alan ihlallerine el şakalarından taciz olaylarına varana değin örneklendirmeler yapılabilir. Kişisel alan oluşturma hayatın her anında önem arz eder.

İlla travmatik bir olayla bağdaştırılması gerekmez. Örneğin; sokakta çok yavaş yürüyen biri bunu bilinçli olarak yapmasa da başkalarının kişisel alanlarına girer. Acelesi olduğu için çok hızlı yürüyen biri yoldaki başka insanların ayağına basabilir, vücutlarına çarpabilir ya da istenmeyen bir yakınlıkta yürümeyi sürdürebilir. Kültür ve çeşitli alışkanlıkların getirdiği fazla yakın bir halde yaşama şekli bazı ihlalleri anlaşılmaz kılabilir.

Kişi öncelikle kendi alanını oluşturabilmeli ve çerçevesini koruyabilmelidir. Günlük yaşamda birden fazla rolü üstlenen yetişkinlerde kişisel alan sınırları zayıflayabilir ve sınır ihlalleri yaşanabilir.

Yetişkinlikte kişisel alan oluşturma ve sağlıklı bir şekilde iletişim kurabilme için psikolog desteği alabilirsiniz. Yetişkinler için psikolog için Mutlu Yaşam ile iletişime geçebilir yetişkinlik sürecinde psikolojik destek almanın faydaları hakkında daha detaylı bilgiye erişebilirsiniz.

Alan Türleri

İnsanlar psikolojik açıdan kendilerine ait bir hava baloncuğunun içinde yaşar. Bu görünmez hava baloncuğunun genişliği kişinin yetiştiği bölgenin nüfus yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Aslında kişisel alan kavramı kültürel normlara büyük ölçüde bağlıdır.

Asya ülkelerindeki gibi kalabalık kültürlerde kişilerin hava baloncuğu daha küçük yer kaplarken Afrika gibi daha geniş alanlarda daha büyük yer kaplar.

Türkiye’de durum şehirden şehre belirgin farklılıklar gösterir ancak ülke ortalamasına bakıldığında kişisel alan büyüklüğü ortalarda yer alır. Alan türleri mahrem alan, kişisel alan, sosyal alan ve ortak alan olmak üzere dörde ayrılır. Mahrem alan tüm alan türleri arasında en önemli olanıdır.

Bu mesafeye yalnızca kişinin duygusal bağı bulunan kişiler girebilir. Mahrem alana fiziksel temas sırasında girilir. Vücuda olan mesafesi 15 santimetre olan alana da yakın mahrem alan denir. Kişisel alan oluşturma konusunda başarısız olan kimselerin mahrem ve kişisel alanları ihlal edilebileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Arkadaş ortamları, davetler ve sosyal etkinlikler gibi çeşitli zaman dilimlerinde insanlarla aranızda bulunan mesafe kişisel alandır. Kişisel alan bir kol uzunluğu ya da 45 santimetre ile başlar. İletişim sırasında arkadaşlarınız ve meslektaşlarınız arasında korumanız gereken mesafe olarak kabul edilir. Sosyal alan az tanınan kişilerle korunması gereken mesafedir.

Örneğin; bakkal, kasiyer, tadilatçı, tamirci gibi çeşitli yabancılarla iletişim halindeyken belirli bir mesafe bırakılmalıdır. Masada karşılıklı oturma mesafesi geleneksel olarak kabul edilen aralıktır. Kişi kalabalık bir gruba hitap ettiği zaman dilimlerinde ortak alanda olur.

Alan türlerine karşı daha fazla bilgi sahibi olmak ve yaşantınızda bu sınırları fark edebilmek için online psikolog danışmanlık desteği alabilirsiniz. Mutlu Yaşam’ın sağladığı online terapi ortamı sayesinde kişisel alan oluşturma konusunda kişisel anlamda neler yapabileceğinizi evinizin konforunda öğrenebilirsiniz.

Kişisel Alan Oluşturmada İnsanlarla Fiziksel Mesafe Ne Kadar Olmalı?

Anne, baba, kardeşler, karı- koca ya da sevgili gibi yakın etkileşim halinde olunan insanların girebildiği mahrem alan 45 santimetre ve daha aşağısıdır. Belirli yakın kimseler dışında bu alana giren kişiler rahatsızlık verici olabilir. Kişi alanına saldırıldığını düşünerek fevri davranabilir. Öte yandan, mahrem alanı ihlal eden kişi kötü niyetli olabilir.

Bu sebeple mahrem alanın korunması kişinin kendini güvende hissetmesi için gereklidir. Aile üyeleri, arkadaşlar için ayrılan kişisel alanda fiziksel mesafe 120 santimetre ve daha aşağısıdır. İlk 45 santimetre mahrem alanı oluşturduğundan, 45 santimetre ile 120 santimetre arasındaki 75 santimetrelik alan kişisel alanı olarak tanımlanır.

Tanıdık ya da aşina olunan, selamlaşma iletişimindeki insanlarla rahat bir etkileşim ortamı için gerekli olan sosyal alan fiziksel olarak 3,6 metre uzaklığı ifade eder. Sosyal alanın içerisinden kişisel alan çıkartıldığında, sosyal alan yakınlığındaki kişilerle iletişime geçmek için 2,4 metre mesafe kalır.

Ortak alan olarak da tanımlanan genel alan toplu alanları kapsar. İnsanlar birbirleri ile diyalog mesafesindedir. Yaklaşık olarak 3,6 metre mesafeden uzak alanları ifade etmek için genel alan kullanılır.

Kişisel Alan Nasıl Korunur?

Kişisel alan oluşturma esnasında dikkat edilen noktalardan bir tanesi bireyin ne kadar kişisel alana ihtiyaç duyduğudur. Bu ihtiyaç, kişinin kültürel geçmişi, diğer kişilerle iletişimleri ve önceki deneyimleri ile belirlenebilir.

Örneğin; bir kişi partneri ile aşırı derecede yakın olmaktan memnun olurken profesyonel yaşamdan bir arkadaşının ona yaklaşması durumunda anında uzaklaşabilir ve rahatsız olabilir.

Bu durum kişiden kişiye bağlı olarak değişir. Kişisel alanı korumak için önce kişisel alan oluşturma ve sınır koyma konusunda net olunmalıdır. Kişi, bedenine olan yaklaşımları ölçmelidir. Hayatındaki kişilerin kendi ile en fazla ne kadar yakın mesafede olabileceğini belirlemelidir.

Kişisel mesafe tercihi, insanların koyduğu fiziksel sınırlara dikkat edilerek anlaşılabilir. Kişi çevresindeki insanlarla yeterli mesafeyi bırakamadığı için sürekli sınır ihlallerine maruz kalıyorsa zamanla kendini tedirgin hissetmeye başlayabilir. Bu tedirginlik hali normal davranışlara karşı da aşırı tepkiler verilmesine yol açabilir.

Kişisel alanı korumak isteyen kişi kendini ve sınırlarını iyi bilmelidir. Online psikolog desteği alarak insanlarla yakınlık kurmak istediğiniz ve istemediğiniz mesafeleri belirleyebilirsiniz. Böylece daha güvende hissedebilirsiniz.

Kişisel Alanın Kültürlerarası Etkisi

Kişisel alanın etkisi geniş bir kapsama yayılabilir. Özellikle kişiler arası etkileşimin üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Kişisel alanları farklı boyutlara sahip iki kişinin etkileşim halinde olması çeşitli yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir.

Örneğin; Amerika gibi bireyci kültürle yaşayan bir ülkenin vatandaşı daha geniş bir kişiler arası mesafeyi tercih edebilir. Hindistan gibi kolektivist bir ülkenin vatandaşı kişisel arası mesafeyi belirlerken daha sınırlı alanla yetinebilir.

Bu iki kişi etkileşime girdiğinde Amerika vatandaşı, Hindistan vatandaşının yakın durmasından rahatsız olabilir. Hindistan vatandaşı da Amerikan vatandaşının uzak durmasını garipseyebilir. Kişisel alan oluşturma coğrafya ve kültürle birlikte gerçekleştirilir.

Alanınızı keşfetmek, yakınlıkları anlamlı ve anlaşılır kılmak için online psikolog desteği alabilirsiniz. Kişisel sınırların ihlali doğrultusunda çeşitli sosyal fobiler geliştirebilirsiniz. Bu durumun yarattığı etkileri minimuma indirmek için de terapi desteğine başvurabilirsiniz. Mutlu Yaşam’ın uzman kadrosuyla evinizin konforunda terapiye başlayabilirsiniz.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/evlilikte-adaptasyon-donemi-icin-tavsiyeler/ linkinden ulaşabilirsiniz.