Monofobi (Yalnızlık Korkusu) Nedir?

Bireyin yalnız kalmaya karşı duyduğu aşırı korku ve bu korkuyu takıntı derecesinde umursaması, monofobi olarak tanımlanan psikolojik rahatsızlıktır. Otofobi, erofobi, izofobi ve yalnız olma korkusu gibi türlü isimlerle de tanımlanan bu rahatsızlık yetişkinlere oranla ergenliğe yeni girmiş kişilerde daha sık görülür.

Peki, monofobi ne demek? Rahatsızlığın ismi, korku anlamına gelen fobi kelimesi ile tek anlamına gelen mono kelimesinin birleşimiyle oluşur. Yalnız kalmaya dair duyulan şiddetli korkuyu ifade eder. Hayvanlarda da görülebilen bu fobi, kurtulması en zor psikolojik durumlardan biridir.

Bu rahatsızlığa sahip kişi kendini ruhen ve fiziksel olarak güvende hissettiğinde dahi, yalnız başınayken kendini kötü hisseder. Kişide korku, kaygı, panik, yoğun mutsuzluk ve endişe gibi duygular bu döngüde sıklıkla görülür. Monofobi yaşayan insanlar, yalnız oldukları tüm anlarda şiddetli bir baskı yaşarlar.

Günlük eylemlerde bile yalnız olmak onlar için zorlayıcıdır. Tek başına uyumakta, yemek yemekte, yürüyüşe çıkmakta zorlanırlar. Hatta bazı vakalarda tek başına tuvalete bile gitmek zorlayıcı olabilir. Yalnızlık korkusu yaşayan kişiler tedavi edilmedikleri sürece yaşadıkları bu zorlayıcı hislerden kurtulamazlar.

Bireysel terapi ve gerekli hallerde ilaç tedavisi ile monofobi hastalığından kurtulmak mümkündür. Yalnızlık fobisini aşmak ve yaşantınızdaki olumsuz etkilerini minimuma indirmek için online psikolog desteği alabilirsiniz. Bu sayede yalnız kalmak durumunda olacağınız farklı ortamlara girmeden, evinizin konforunda terapi desteğine erişebilirsiniz.

Monofobi Nedenleri

Her psikolojik rahatsızlığı oluşturan pek çok etmen bulunur. Kişide yalnızlık korkusunun oluşmasında genetik faktörlerin rolü oldukça büyüktür. Birinci derecede yakın akrabada monofobi hastalığı ya da benzer bir fobi varsa kişide yalnızlık fobisi görülme ihtimali yüksektir. Bu duruma ek olarak yalnızlık fobisini tetikleyen bazı haller bulunur. Bu durumlara aşağıdakiler örnek olarak verilebilir:

• Zorlayıcı hayat şartları,
• Çok sevilen birinin ölmesi,
• Travmatik bir biçimde terk edilme,
• Kişinin yalnız olduğu bir vakitte başına çok kötü bir durum gelmesi,
• Kapalı mekanda mahsur kalmak gibi durumlar kişide yalnızlık fobisinin oluşmasına sebebiyet verebilir.

Bu travma oluşturan tecrübeler çoğunlukla çocukluk çağlarında yaşanır. Bazı çocuklar yaşadıkları bu tecrübelerden diğer çocuklara nazaran çok daha fazla etkilenir ve yalnızlık fobisi geliştirirler. Bu korku gerekli tetikleyicilerin varlığıyla her yaşta ortaya çıkabilir. Kişinin bir iflas yaşaması, profesyonel yaşamda yoğun stres altında olması gibi faktörler de bu fobiyi oluşturabilir.

Kişinin birinci dereceden akrabalarında ve yakın çevresinde sürekli endişe içinde insanların olduğu durumlarda da bu fobinin kendini gösterme ihtimali yüksektir. Çocuk büyürken hangi olay karşısında nasıl tepki vermesi gerektiğini etrafındaki kişilerin tavırlarına bakarak öğrenir. Etrafında sürekli kaygılı kişileri gözlemleyen çocuğun davranışları da bu doğrultuda oluşacaktır.

Yakınındaki insanların kaygılı ve endişeli duygusal reaksiyonlarını benimseyen çocuk, ilerleyen yaşlarda kendisi de bu duyguları tekrarlayacak ve monofobinin yanı sıra anksiyete, depresyon gibi çeşitli psikolojik rahatsızlıklar da gösterebilecektir.

Yalnızlık Korkusu Belirtileri

Yalnızlığa karşı duyduğunuz korku sizi çeşitli araştırmalara itebilir. “Monofobi ne demek?” sorusunun yanıtına karşılık olarak bu durumun sizde olup olmadığını merak edebilirsiniz. Yaşadığınız süreci anlamlandırmak için monofobi hastalığının belirtilerini inceleyebilir ve teşhis konması için online psikolog desteği alabilirsiniz.

Yalnızlık Fobisi Belirtileri:

• Kişi yalnız kalmamak adına bulunmaktan memnuniyet duymadığı sosyal ortamlara katılır ya da çeşitli aktivitelere dahil olur.
• Gece uyurken televizyon ya da müzik açmayı tercih ederler. Bulundukları ortamda kimse yoksa uyumak istemezler. Evde ses yapacak eylemlerde bulunması yalnızlık fobisine bağlı olarak gelişen yoğun endişe duygusunu aşmak adına gösterdiği davranışlardır. Kişinin uyuduğu alanda ses ya da ışık kaynağı yoksa uyumakta ciddi anlamda güçlük çeker.
• Kişi yalnız kalacağını anladığı ya da yalnız kaldığı anda terlemeye başlar. Kalp atışları hızlanır. Midesine kramp girer, çoğunlukla kramplara bulantı eşlik eder. Sıcak ya da soğuk basabilir. Kişi nefes almakta güçlük yaşayabilir. Ellerde, kollarda ve bacaklarda karıncalanma olabilir. Boğulma hissi gelebilir. Şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesi görülebilir. Kulak çınlaması yaşanabilir.
• Yalnızlık fobisi olan kişiler, diğer insanlara nazaran ölüm korkusunu çok daha şiddetli yaşarlar. Bu kişilerin tanafobi adı verilen ölüm korkusu ve agorafobi denilen çok insanın bulunduğu açık alanda bulunma korkusu gibi fobi türlerini geliştirme ihtimali oldukça fazladır.
• Kişi sıklıkla bayılıp düşeceğini düşünür ve bunun korkusunu duyar. Böyle bir durumda yanında birileri olsun istediği için tek kalmak istemez ve insanlarla yakın yürümeye çalışır.
• Kişi, hayatındaki herkesi kontrol etme isteği duyar. Bu kontrolü sağlayamazsa sevdiği insanların onu terk edeceğini düşünür.
• İlerleyen zamanlarda kişinin dünya algısı değişir. Yoğun korku ve endişe hissi, kişinin gerçekte olmayan şeylerin varlığına inanmasına sebep olabilir. Kişi bu durumdan da korku duyabilir.

Tedavi ve terapi yöntemleriyle kişinin bu fobiyi uzun vadede yenmesi mümkündür. Kendinizde ya da yakın çevrenizde bu belirtilerden birkaçını gözlemliyorsanız online psikoloğa başvurabilir, soru işaretlerinizi giderebilirsiniz.

Yalnızlık Korkusu Teşhisi Nasıl Konulur?

Yalnızlık fobisinin olup olmadığını net bir şekilde saptayabilecek bir test henüz mevcut değildir. İnternette ve özel sosyal medya platformlarında bulunan yanıltıcı testlere itimat etmemek, zihin sağlığınızı korumak için gerekli ve önemlidir. Hastalığın genel belirtileri hastaların çoğunluğunda benzerlik gösterse de tetikleyiciler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bu sebeple kendinizde olması muhtemel bir psikolojik rahatsızlık belirtisi gözlemlediğinizde online terapi desteği almak için psikolog randevusu oluşturmalısınız.

Bu noktada psikolog, gerekli incelemeleri yaptıktan ve aile öykünüzü dinledikten sonra teşhis koyabilir. Başka bir rahatsızlıkla ilgili olup olmadığını saptamak adına çeşitli tıbbi testler talep edebilir. Bireysel terapi ile yalnızlık fobiniz olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Ayrıca, bir fobiniz olmasa dahi kendinizi yakından tanıma imkanı bulabilir ve kişisel farkındalığınızı artırabilirsiniz.

Monofobi Tedavi Yöntemleri

Monofobinin kişinin hayatındaki etkilerini minimuma indirmek adına yapılabilecek pek çok eylem bulunur. Nefes egzersizleri, evcil hayvan sesleri, arka planda çalan müzik kişiyi rahatlatabilir. Kişi meditasyon yapmayı öğrenebilir ve rutinine ekleyerek hızlı ulaşabileceği doğal bir sakinleştirici edinebilir. Bu fobinin tedavisi incelikli ve zorlayıcı bir süreçtir. Hastanın kendi çabası yeterli olmayabilir. Sosyal çevresi ve psikoloğunun da ortak çabası ile birlikte gelişme kaydetmek daha mümkündür. Bireysel terapi desteği ile kişi, sürecin zorluklarıyla daha iyi baş edebilir.

Kişi, ilk olarak yaşadığı durumun bir problem olduğunu ve aşılması gerektiğini kabul etmelidir. Fobiler, kişi kendi ile barıştığında daha hızlı çözüme kavuşabilir. Yaşadığı yoğun duyguların bir yanılsama olduğunun bilincinde ve tedaviye istekli kişi için süreç daha konforlu geçebilir. Bu fobiye sahip kişiler yalnız kalmaya karşı ekstra hassas olduklarından yaşam kaliteleri düşer ve sosyal çevreleri de bu hastalığın etkilerini yoğun bir şekilde etkiler.

Yalnızlık fobisi için günümüzde en yaygın kullanılan tedavi yöntemi bilişsel davranışçı terapidir. Bu duruma ek olarak kişinin ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak grup terapisi, duyarsızlaştırma terapisi ve maruz bırakma terapisi uygulanabilir. Online terapinin yetersiz kaldığı çok şiddetli vakalarda psikolog gerek gördüğü takdirde kişiyi ilaçlı tedavi için psikiyatra yönlendirebilir.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/aile-baskisinin-cocuk-psikolojisine-etkisi/ linkinden ulaşabilirsiniz.