MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri)

ABD’de Minnesota Üniversitesi’nde geliştirilen MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri), dünyada en sık kullanılan kişilik testidir. Orijinalinden Türkçe’ye çevrilerek, Türkiye’ye uyarlanan ve güvenilirlik, geçerlilik çalışmaları yapıldıktan sonra ülkemizde de uygulanmaya başlanan MMPI, ruh sağlığı alanında birçok branşta öncelikli olarak kullanılan envanterler arasındadır.

MMPI, psikiyatristler tarafından ayırıcı tanıyı koymak ve tedavi planı oluşturmak, klinik psikologlar tarafından danışanı daha kapsamlı ve nesnel bir şekilde değerlendirerek danışanına uygun terapi yöntemini belirlemek, adli psikologlar tarafından suça karışan veya karışma şüphesi bulunan kişiler hakkında objektif değerlendirmeler yapmak ve özellikle kamu personeli işe alımlarında uygun kişileri seçmek amacıyla sıklıkla başvurulan objektif bir testtir. MMPI testi, hem kalem kağıt formu üzerinden hem de bilgisayar veya tablet üzerinden rahatlıkla uygulanabilmektedir.

MMPI Kimlere Uygulanabilir?

Bireysel veya grup olarak uygulanabilen MMPI için ön koşul, uygulanacak kişinin 16 yaş üstü ve en az orta eğitim seviyesinde olmasıdır. Test, psikiyatrik tanı koymak için kullanılabilmesinin yanı sıra üst düzey kamu görevlileri, devlet büyüğü korumaları, hava yolları personelleri, itfaiye personelleri ve adli yargı adayları gibi meslek alanlarındaki kişilere de MMPI uygulanabilir. Ayrıca MMPI sağlıklı evliliklerin yapılabilmesi ve sağlıklı aile kurumlarının oluşturulabilmesi için de evlilik öncesinde partnerlerin nevrotik ve psikotik eğilimlerinin olup olmadığının değerlendirilmesine yönelik uygulanabilecek testlerden biri olarak önerilmektedir.

MMPI Nasıl Uygulanır?

Zaman sınırlaması bulunmayan MMPI, genelde 1,5 saat civarı sürmektedir. Envanter, 566 sorudan oluşan, bir soru kitapçığından ve cevap formundan oluşmaktadır. Kişinin, soru kitapçığında yer alan maddeleri kendisine göre “doğru”, “yanlış” ya da “bilmiyorum” şeklinde yanıtlaması ve doğru ise “D”, yanlış ise “Y”, bilmiyor ise boş bırakarak (en fazla 10 soru boş bırakılabilir) cevap formuna kodlaması gerekir. Envanterin tek oturumda yapılması gerekir ancak gerektiği takdirde envanteri çözen kişi için kısa süreli molalar verilebilir.

MMPI Kimler Tarafından Uygulanabilir?

MMPI’ın uygulaması ve değerlendirilmesi profesyonelce yapılmalıdır. Sonuçların yorumlanması ve raporlanması sürecinde ise iyi düzeyde psikopatoloji bilgisi gerekir. Bu nedenle envanter MMPI uygulayıcı eğitimini tamamlamış ve sertifikası olan psikiyatrist, psikolog, psikolojik danışman ve aile danışmanlarınca uygulanabilir.

MMPI Neleri Değerlendirir?

Bir envanter ile birden fazla hastalığın değerlendirilmesine olanak sunduğu için “çok yönlü” olan MMPI, sadece kişide psikolojik bir rahatsızlık olup olmadığını saptamayı değil, genel olarak kişinin kişilik yapısı hakkında bilgi sahibi olma, göreve uygunluğunu değerlendirme, sağlıklı evlilikler yapabilmek için partnerlerin nevrotik ve psikotik eğilimlerinin olup olmadığının değerlendirilmesi gibi konularda da objektif bilgi verir.

Envanter, 10 klinik alt testten ve 3 geçerlilik alt testinden oluşmakla birlikte, her bir alt testin neyi ölçmeyi hedeflediğinden aşağıda bahsedilmektedir.

Klinik Alt Testler:

Hipokondriazis (Hastalık Hastalığı):

Hipokondriyak kişileri ayırt edebilmek için geliştirilen alt testtir. Hipokondriyaklar, bedensel belirtilerini yanlış yorumlayarak, ciddi bir hastalığa sahip oldukları veya olacakları konusunda yoğun kaygı yaşarlar. Bu kişiler, bedensel rahatsızlıkları olmamasına rağmen birçok rahatsızlığın belirtilerini kendilerinde bulurlar, halk arasında “hastalık hastası” olarak tanımlanan kişilerdir. Envanterde yer alan 33 soru maddesi, hipokondriazis ile ilişkilidir.

Depresyon:

Depresyon belirtileri ölçmek amacıyla geliştirilen alt testtir. Bu belirtiler genellikle; karamsarlık, umutsuzluk, düşük özgüven, suçluluk duygusu, hareketlerde ve düşüncelerde yavaşlama, bedensel yakınmalar, ölüm ve intiharlarla ilgili düşüncelerin yoğun olması şeklinde görülür. Envanterde yer alan 60 soru maddesi, depresyon ile ilişkilidir.

Histeri (Konversiyon):

Fizyolojik nedenlerle açıklanamayan, aniden meydana gelen işitme veya görme kaybı, bayılma, felç olma gibi belirtilerin görüldüğü psikolojik rahatsızlıktır. Envanterde yer alan 60 soru maddesi, histeri ile ilişkilidir.

Psikopatik Sapma (Kişilik Bozukluğu):

Sosyal anlamda genel uyumsuzluğu ölçen alt testtir. Otoritenin kabulü ve ahlaki değerleri de dikkate alan bu alt testten yüksek puanlar alındığında, test puanları kişinin psikiyatri uzmanı tarafından yapılan muayene bulguları ile de eşleşiyorsa genellikle bu kişilere “kişilik bozukluğu” teşhisi konulmaktadır. Envanterin 50 sorusu, psikopatik sapma belirtilerini ölçmektedir.

Kadınlık-Erkeklik (Cinsel Sapma):

Kişinin estetik tercihlerinin, ilgi duyduğu meslek alanları ve hobilerinin, uğraşlarının, korkularının, kaygılarının, hassasiyetlerinin ve cinsel kimlik sapmalarının değerlendirildiği alt testtir. Envanterde bulunan 50 soru, bu alt test ile ilişkilidir.

Paranoya (Aşırı Şüphecilik):

Şüphecilik, zulüm veya ihtişam sanrıları, kişilerarası duyarlılık ve ahlaki doğruluk gibi belirtileri ölçen alt testtir. Bu ölçekten yüksek puan alan kişiler, paranoyak veya psikotik belirtilere sahip olan kişilerdir. Envanterin 40 soru maddesi, paranoya belirtilerini ölçmektedir.

Psikasteni:

Genelde yoğun kaygı bozukluğuyla bağlantılı olarak ortaya çıkan ve kişinin belirli düşünce veya davranışlara direnip direnemediğini ölçen alt testtir. Obsesif düşünceler, kompulsiyonlar, karar vermede ve odaklanmada güçlük, fobiler, suçluluk duygusu, mükemmelliyetçilik gibi belirtiler de bu rahatsızlık ile karakterizedir. Envanterin 48 sorusu, bu alt test ile ilişkilidir.

Şizofreni:

Aile ilişkilerinde görülen anormal davranışlar, sosyal yabancılaşma, tuhaf düşünce ve algılar, konsantrasyon güçlüğü, dürtü kontrolünde zorluklar, düşük öz-değer, iletişim güçlükleri, içe kapanma halleri, delüzyonlar gibi belirtilerin ölçüldüğü alt testtir. Envanterin 78 soru maddesi, şizofreni belirtilerini ölçmektedir.

Hipomani:

Yüksek ruh hali, aşırı mutluluk hali, hızlı psikomotor aktivite (ellerde titreklik vb.), hızlandırılmış konuşma, sinirlilik, düşünce uçuşmaları, dürtüsellik ve büyüklük sanrıları gibi belirtileri ölçen alt testtir. Envanterin 46 sorusu, hipomani belirtilerini ölçmeye yöneliktir.

Sosyal İçe Dönüklük:

Bu alt test, kişinin utangaçlığını, çekingenliğini, sosyal ilişkilerden ve sorumluluklardan kaçınma eğilimini ölçmektedir. Envanterin 70 sorusu sosyal içe dönüklük belirtilerini ölçmeye yöneliktir.

Geçerlilik Alt Testleri:

Yalan Ölçeği:

Kişilerin, kendilerini olumlu göstermeye çalışma, dürüstçe cevap vermekten kaçınma, yalan söyleme eğilimlerini ölçmek için geliştirilmiş alt testtir. Bu alt testin toplam 15 sorusu bulunmaktadır.

Aşırı Savunmacı Kişilik Ölçeği:

Kişinin ruhsal bozukluğunu yok sayma veya kendini hasta gösterme eğilimi olup olmadığını ölçen alt testtir. Bu alt testin toplam 30 sorusu vardır.

Sıklık-Nadirlik Ölçeği:

Kişinin normalden farklı cevaplar verip vermediğini ölçmek için geliştirilmiş alt testtir. Bu alt testin toplam 64 sorusu vardır.

Sonuç olarak MMPI yukarıda olduğu gibi yapısal yönden ve içerik bakımından da analiz edildiğinde tamamen bilimsel, güvenilir ve geçerli olan bir kişilik testidir. Kişilik özelliklerinin tespit edilmesinin yanı sıra, kişinin kendisine dair farkındalık kazanması, çeşitli psikopatolojik rahatsızlıkların teşhis edilmesi, mesleki uygunluğun değerlendirilmesi, partnerlerin evlenmeleri için psikolojik açıdan sağlıklı olup olmadığının saptanması gibi farklı konularda da objektif değerlendirme olanağı sunar. Testin uzman ve uygulayıcı sertifikasına sahip kişiler tarafından yapılması büyük önem taşımaktadır.

Bu yüzden MMPI uygulaması MUTLU YAŞAM’da psikologlarımız tarafından yapılmaktadır. Sizler de kişilik yapınız hakkında farkındalık kazanmak, kurumunuz bünyesinde çalışan kişilerin hangi göreve uygun olduğunu belirlemek ve onların da kişilik özellikleri hakkında bilgi almak istiyorsanız bizlerle irtibata geçebilirsiniz.

MUTLU bir YAŞAM, kendini tanımaktan geçer…

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/takintilar-ve-okb-obsesif-kompulsif-bozukluk/ linkinden ulaşabilirsiniz