Sadizm Nedir?

Sadizm veya sadist sözcükleri güncel yaşamımızda çok sık karşılaştığımız sözcükler içerisinde yer alır. Bu sözcükler çoğunlukla insanların yaşadığı kötü olaylar çerçevesinde gazetelerden veya haber bültenlerinden de sıklıkla duydukları kelimelerdir.  

Sadizm kelimesini değişik duygular üzerinden açıklayabilmek mümkün olsa da bu kelimenin en genel kabul görmüş anlamı; başkalarının yaşadığı acıdan zevk alma halidir. Türkçe karşılığı elezer olarak bilinir. Çoğu bireyde farklı düzeylerde az veya çok sadizm belirtileri görüldüğü için sadistliğin içgüdüsel olduğu da düşünülmektedir.

Kendi yaşamımızda ise kötü durumlarla karşılaşan insanlara bazı zamanlar “İyi olmuş, o zaten onu hak ediyordu.” gibi cümleler söylendiğine tanık olabiliriz. Bu cümleleri söyleyen kişileri sadist kişilerle karıştırmamak gerekir. Çünkü sadizm bir kişinin yaşadığı acıdan ve zorluktan ekstra özel bir zevk alma durumudur.

Sadizm Belirtileri Nedir?

Sadizm davranışları pek çok farklı yerde ve pek çok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bu davranışlar; saldırganlık, baskılayıcı tutumlar sergileme, cinsel yönden sadizm, karşısındaki bireye aşağılayıcı tutumlar gösterme şeklinde olabilir.  Genellikle sadizm mazoşizm ile beraber kendini gösterir. 

• Öfke Duygusu:

Birey öfke duygusunu kendisine ya da başka bir bireye karşı hissedebilir. Ancak öfke duygusunu kime hissettiği bu konuda tanıyı tamamen değiştirmektedir. Çünkü birey öfkeyi kendisine duyduğu bir duygu olarak ifade ediyorsa bu durum mazoşizm olarak adlandırılır. Birey öfke duygusunu karşısındaki bireye karşı hissediyor ise bu duruma sadizm denilmektedir.

• Nefret Duygusu:

Bireyin daha önce yaşamış olduğu travmatik boyuttaki ilişkilerinden dolayı çevredeki insanlara karşı ilgisiz ya da etraftaki nesnelere yönelik nefret duygusu hissedebilir.

• Yüksek Sesle Baskılayıcı Tarzda Konuşma:

Birey kendisini ifade etmekte zorlandığı duygu ve düşüncelerini yüksek sesle iletmeye çalışabilir.

• Hızlı Nefes Alıp Verme Durumu:

Birey öfkelendiği andan hemen önce yükselen stres hormonlarının etkisiyle hızlı nefes alıp verebilir.

• Kötü Sözler Kullanma:

Sadist kişiler karşısındaki insana kendilerini tatmin etmek suretiyle hakaret, küfür veya o bireyin canını yakacak biçimde söylemlerde bulunabilir. 

• Cinsel Sadizm Durumu:

Sadizmin bir diğer türü de cinsel sadizm durumudur. Cinsel sadizm durumunda sadist kişi, partnerine duygusal veya fiziksel acı çektirecek biçimde  çeşitli eylemlerde bulunur. Bunlardan bazıları; cinsellik sırasında partnerini dövme, acı çektirmek amaçlı partnerini yatağa ya da başka bir yere bağlama, sözcükleriyle partnerini aşağılama, partnerine tokat atma gibi davranışlardır. Bu nedenle cinsel sadizm davranışları dünya sağlık örgütünün kategorileştirmesine göre cinsel sapma bozuklukları içinde yer almaktadır. 

Sadizm Nedenleri Nelerdir?

Sadizmin nedenleri günümüzde hala kesin ve net olarak açıklanamasa da birbirinden farklı sebeplerin birlikte bulunması sadistik davranışlar diye adlandırılan davranış bozukluklarının ortaya çıkmasında etkin rol oynamaktadır. Davranış bozukluğunun en temel sebebi bireylerin bebeklik ve çocukluk döneminde anne-babalarıyla yaşadıkları travmatik ilişkileridir. 

Sadistik davranışların ortaya çıkmasında büyük rol oynayan diğer önemlisi neden ise ergenlik dönemindeki bireylerin, ebeveynleri ile kurdukları iletişimde yaşadıkları sorunlardır.

Çocukluk Çağı Yaşantıları Durumu ve Sadizm Arasındaki İlişki 

Bireyler, çocukluk çağlarında kendilerini yeterince ifade edememeleri durumunda sadizm davranışları gösterebilirler. Özellikle birey, eğer çocukken ailesi ve çevresi tarafından hor görülüp, söz hakkına sahip olamadıysa yetişkinlik döneminde bunun acısını çevresinden, arkadaşlarından veya bu duruma sebep olan kişilerden çıkarma girişiminde bulunabilir. Böylece birey, çocukluk döneminde duygularını çevresine gösterip kabul görmediyse, fakat güç gösterisinde bulunup ancak o zaman kabul edilmeyi başardıysa, bu kabul gören davranışını sadistçe olsa bile yine de genelleyip devam ettirmek isteyebilir. 

Anne Babanın Model Alınması Durumu ve Sadizm

Anne veya babadan herhangi birisi problemlerini çözebilmek için çocuğuna ya da diğerlerine sadizm içerikli davranışlar uyguluyorsa çocukta ebeveyninden görüp aynı davranışı normalleştirerek, ebeveynleri gibi davranabilir.

Genetik Kodlar ve Sadizim Arasındaki İlişki 

Bilim dünyasında bazı psikolojik rahatsızlıkların genetik geçiş düzeyini belirlemek için en fazla gözlemlenen kişiler tek yumurta veya çift yumurta ikizleridir. İkizlerin doğuştan itibaren gösterdikleri davranışlar ebeveynlerinin ya da 1. derece yakınlarının davranış düzeyleri ile kıyaslanarak genetik geçiş kısmının somut gözlemlenebilir tarafını oluşturur.

Elbette genetik geçişle ilgili bilgi sadece gözleme dayanmaz. Bu durum hakkında moleküler biyoloji ve genetik mühendislerinin yaptığı laboratuvar çalışmalarıyla daha da açık ve doğru bilgiler elde edilir. Ancak psikoloji alanında biz uzmanlar bu sürecin gözle görülür somut kısmı olan bireylerin davranışlarını onların ebeveynlerinin davranışlarıyla kıyaslama tarafıyla ilgileniriz.

Bu yüzden psikoloji ve psikiyatri alanında yapılan tek yumurta ikizleriyle ilgili yapılan incelemelerde, bireylerden biri çocukluk döneminden itibaren hayvanlara işkence yapmaktan ya da başka insanların canını acıtmaktan keyif alma gibi sadizm içerikli davranışlar gösteriyor ise diğer ikizinin de bu davranışa sahip olma riski artmaktadır. Çift yumurta ikizlerinde yapılan çalışmalarda ise bu durum farklılık göstermektedir. Bu bireylerde sadistik davranışlar genetik görülmeyip bireylerde takıntı durumuyla beraber gelişen sadizm obsesyonu gözlemlenebilir. 

Savunma Mekanizması Durumu ve Sadizm İlişkisi

Bazı bireylerde sadistik davranışların onların yaşamında savunma mekanizması olarak geliştiği de görülür. Böyle durumlarda birey yaşadığı bir olayda kendisinde hissettiği rahatsızlık duygusunu azaltmak veya bu duygudan kurtulmak için başkalarının kusurlarıyla dalga geçmeye ve onları küçük düşürmeye çalışabilir. Böylece birey başkalarının kusurlarına odaklanarak, kendi iç görüsünü zayıflatmış ve kendi kusurlarını da daha kolay örtmüş olur. 

Sadistik Davranışlar Gösteren Bireylerin Yakınları Neye Dikkat Etmelidirler?

Sadizm rahatsızlığı olduğu düşünülen bir bireyin öncelikle aile yakınlarının bu kişinin davranışları hakkında her zaman takipte kalmaları gerekir. Çünkü sadist davranışlar gösteren bireyler, kendi bireysel sorunları kadar etraflarındaki insanlara da büyük sorunlar yaşatabilirler. Sadist bireyler, diğerlerine karşı katı düşünce yapılarının da etkisiyle yoğun sigara bağımlılığı, alkol bağımlılığı ya da madde bağımlılığına doğru kayan davranışlar gösterebilirler. Bu bağımlılık sürecinde ise sadist kişiler, başkalarını duygusal ve fiziksel yönden incitme konusunda kendilerini daha çok kontrol edemez hale gelirler.

Özellikle madde ve alkol kullanımı sonrasında bu kişilerde paranoya düşüncelerle takıntılı düşünceler daha fazla görülür. Böylece bu kişiler sadist düşüncelerini davranışlarına yoğun şekilde yansıtmaya devam ederler. Ayrıca yaşanan uyku problemleri bu kişilerin mantıklı düşünememesine ve olağan dışı şeylerle ilgilenmelerine sebebiyet verebilir. 

Tüm bunların sonucunda sadist bireyler yine de kendilerinin psikolojik açıdan hastalıklı duygu, düşünce ve davranışlara sahip olduklarını düşünmezler. Bu yüzden bu bireylerin aile yakınlarının bilinçlenmesi ve gerekirse aile yakınlarının da psikolojik destek almaları çok önemlidir. 

Psikolojik Danışmanlık Merkezine Ne Zaman Gitmek Gerekir?

Sadist bireyler kendi yaptıkları davranışlardan rahatsızlık duymadıkları için genelde kendi kendilerine karar alarak psikolojik destek almaya gelmezler. Bu yüzden aile bireylerinin bilinçlenip etraflarında sadist davranışlar gösteren herhangi bir yakını varsa, bu kişiyi uzman desteği almaya yönlendirmelerindeki etkileri çok büyüktür.  

Psikiyatrist ya da psikolog kendisine getirilmiş olan danışanının sadist olup olmadığını anlamak için önce danışanın detaylı yaşam öyküsünü dinler. Danışan uzmana kendi yaşam öyküsünü anlatırken acı vermekten zevk alma, cinsel birleşme sırasında partnerini aşağılama, zevk için tokat atma gibi davranışlarda bulunmadan cinsel haz doyumuna ulaşamama; karşısındakiyle aşağılayıcı şekilde alay etme gibi hareketlerden bahsediyorsa, bu davranışların sıklığı ve şiddet düzeyi uzman tarafından sorgulanarak bireyin sadizm belirtilerinin ne derecede olduğu incelenir. 

Dünya Sağlık Örgütü’nün de (DSÖ) kabul ettiği Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM) yer alan sadizm tanısının kriterlerine göre, bireyin bu tanıyı alabilmesi için yaptığı davranışlar yüzünden iş ilişkilerinin, sosyal hayatının ve aile bireylerine yaklaşım biçimlerinin olumsuz yönde etkilenmesine rağmen kişinin başkalarının çektiği üzüntülerden keyif alması gerekir. 

Ancak danışanın sadizm belirtilerine eşlik eden farklı kişilik bozuklukları, duygu durum bozuklukları ya da madde kullanımı gibi belirtileri de varsa psikolog danışanını mutlaka bir psikiyatriste yönlendirir ve psikiyatri uzmanı da bu kişi için belirli test ve tetkikler isteyebilir. 

Sadizm rahatsızlığının keskin ve net bir tedavisi bulunmasa da bu kişilere uygulanan bazı psikoterapi yöntemleriyle bazı medikal tedavi yöntemlerinden belirli oranda olumlu cevap alındığı bilinmektedir. 

Sadizm tanısı konulan bireylere daha çok Bilişsel Davranışçı Terapi, Şema Terapi, Psikanalitik Tedavi yöntemleri uygulanır. 

Danışanla yürütülen psikoterapi seansları boyunca ise bireyin davranışsal ve ilişkisel sorunlar yaşamasında tetikleyici olan iç veya dış kaynaklı sebepler bulunmaya çalışılır.  Bu süreçte sadist kişilerde sorunların ortaya çıkmasına etki eden diğer ortamsal veya dürtüsel sebepler de incelenir. Böylece psikolog, danışanının sadist davranışlarını yapmadan hemen önce fizyolojik olarak danışanında meydana gelen değişiklikleri, bilişleri, kişiler arası etkileşim hallerini de açıkça görebilir ve gördüğünü doğru bir terapi dili kullanarak danışanın kendisinin de görmesini sağlar.

Bunun sonucunda danışan da kendisini tanıma yönünde farkındalık kazanır. Bu farkındalık aşaması terapi süreci için çok önemlidir. Çünkü bu süreç danışanın otokontrol becerilerinin güçlendirildiği ilk aşamayı içerir. İlerleyen süreçlerde ise, danışanın duygu, düşünce, davranış farkındalığının gelişmesi ve otokontrol becerilerini güçlendirebilmesi için terapist tarafından kendisine seanstaki çalışmalarla ilgili küçük ev ödevleri verilir.

Yapılan terapi görüşmelerinin ilerleyişine bakılarak,  terapinin nasıl devam edeceği, seans aralıkları, seansların hangi koşullarda sağlanacağı gibi durumlarda danışana ve danışan yakınlarına bilgi olarak söylenir. 

Mutlu Yaşam Psikolojik ve Danışmanlık Merkezi Ailesi olarak alanlarından psikologlarımız sadizm tanısı alan danışanlara profesyonel destek vererek öncelikle onların farkındalık durumlarını geliştirmede yardımcı olurlar. İlerleyen terapi sürecinin sonunda ise psikologlarımız danışanlarının sadist davranışlarının altında yatan stres kökenli tüm fiziksel ve psikolojik yakınmalarıyla baş edebilecek yetkinliğe gelmelerini hedeflerler. Bu hedeflerin gerçekleşmesi elbette kolay bir süreç değildir. Ancak doktor, psikolog, aile yakınları ve danışanın iş birliği ile yapılacak her doğru müdahale sadist kişilerin de sosyal uyum becerilerini kazanabilmelerinde bizlere umut ışığı yakmaktadır.

Mutlu Yaşam ailesi olarak herkese mutlu ve sağlıklı bir yaşam dileriz.

Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/erotomani-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.