Yanlış Arkadaşlıkların Seçimlerimizde Etkisi

İnsan, topluluk halinde yaşayan sosyal bir varlık olduğundan her birey doğduğu andan itibaren etrafındaki insanlarla etkileşime girmeye başlar. Bu etkileşim hali bebeklik ve çocukluğun başlarında aile ile sınırlı kalırken mahalle yaşamı, kreş gibi çeşitli ortamlarda çeşitlenmeye başlar. Kişi, yeni ve farklı insanlarla etkileşim halinde olarak arkadaş edinir.

Arkadaşlar bir kişinin oluşturduğu sosyal çemberdir. Etkinliklerin bir arada yapılmasıyla arkadaşlık kavramı pekişir. Çeşitli insanlarla arkadaş olmak, birlikte daha sık zaman geçirmek kişide yeni davranış ve alışkanlıklara sebep olabilir. Yakın arkadaşlıklar ve sosyal ilişkiler kişiye kendini daha iyi hissettirebilir. Sağlıklı ve anlamlı arkadaşlıklar dahilinde edinilen arkadaş desteği hayat kalitesini artıran faktörlerdendir. Buradaki esas önemli nokta arkadaşlığın sağlıklı bir iletişim içermesidir.

Olumlu arkadaşlık deneyimlerinin yanı sıra kişiye psikolojik ve fiziksel açıdan zarar veren arkadaşlıklar da bulunur. Kişi ergenlik sürecinde kendini tanımaya ve anlamlandırmaya çalışır. Ergenlik sürecinde edinilen arkadaş seçimlerinde bilinçli davranmak zor olabilir. Böyle zamanlarda edinilen zarar verici arkadaşlıklar etkisinde çeşitli kararlar alınabilir. Benlik algısı henüz oturmamış ve onay güdüsüyle hareket eden ergenler genellikle grup halinde karar verirler.

Bu sebeple yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisi en çok ergenlik sürecinde görülür. Online Ergen Psikoloğu – Mutlu Yaşam Danışmanlık üzerinden ergenlik sürecinde psikolojik destek almanın önemi ile ilgili bilgi alabilir, online psikolog desteği ile yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisini minimuma indirebilirsiniz.

Yanlış Arkadaşlık Nedir?

Yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisini fark etmek için öncelikle yanlış arkadaşlık kavramını bilmemiz gerekir. Bir iletişim sizi duygusal açıdan yıpratıyor, ruhsal açıdan tüketiyorsa yararlı ve sağlıklı bir iletişim değildir. İçinde bulunduğunuz arkadaşlıkta kendinizi sürekli olarak kötü hissediyorsanız, ilişki içerisinde bir dengesizlik olduğunu düşünüyorsanız, yaşadığınız süreci keyifli bir yaşantı yerine yük olarak değerlendiriyorsanız yanlış bir arkadaşlık içerisindesinizdir. Yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisi de tıpkı arkadaşlığın kendisi gibi zarar vericidir.

Yanlış arkadaşlıklar destekleyici değildir, iletişimde olmak tatmin edici bir his oluşturmaz. Karşınızdaki kişinin sizi yeteri kadar dinlememesi, size yeterli vakti ve özeni göstermemesi, sürekli olarak sizi hayal kırıklığına uğratacak davranışlarda bulunması, verdiği sözleri tutmaması yanlış arkadaşlıklar için örnek temsil eden davranışlardır.

Bu davranışlara ek olarak, arkadaş topluluğu içinde sizi küçük düşürmesi, sürekli olarak kendine odaklanması, yalnızca kendi isteklerini ön planda tutması, aranızda konuştuğunuz konuşma ve sırları başka kişilerle paylaşması yanlış bir arkadaşlığın içinde olduğunuzun işaretidir. Bu davranışlardan bazılarına ara ara da olsa rastlamak doğaldır ancak sürekli olarak tekrarlanan ve olumsuz etki yaratan davranışlar bir sorun belirtisidir. Sağlıklı arkadaş ilişkilerinde kişiler birbirini dinler, konuşulanlara değer verilir, kişiler birbirlerini destekler.

İki kişi arasında kabul etme ve denge hali ön plandadır. Sağlıklı iletişimlerde kişiler bağımsızlıklarını korurken karşılıklı olarak destekleyici olurlar. Bu da iletişimde samimiyet ve empati araçlarını kullanarak gerçekleşir. Yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisi olması gerekenden fazladır. Yanlış arkadaşlar baskın ve kontrolcü yaklaşabilirler. Ergenlik sürecinde arkadaşlıkları değerlendirmek ve yönetmek zorlayıcı olabilir. Online psikolog desteği alarak sosyal yaşantının kişinin yaşantısını etkisi fark edilebilir, kişisel kararların daha sağlıklı bir şekilde alınması sağlanabilir.

Ergenlikte Arkadaşlık

İlkokul çağında çocuk iletişim çemberini genellikle ev ve okul arasında kurar. Lise çağında bu iletişim çemberi dış dünyaya daha dönük şekillenmeye başlar. Kişinin ergenliğe girmesiyle iç çatışmalarının büyümesi, bedeninin gelişmesiyle birlikte kendini tanıma süreçlerinin günlük yaşama etkisi gibi pek çok sebepten ergen birey ve ebeveyn arası çatışmalar artar.

Aile ile iletişim azaldıkça ergen birey iletişimi sürdüreceği yeni insan arayışına başlar. Ergen kişi, arkadaşlık ilişkisi kurarken bir nevi dert ortağı arar. Sırrını paylaşmak ve dayanışma halinde olmayı ön planda tutarak arkadaş seçimi yapar. Çünkü karşılıklı olarak her konuda destek olma ihtiyacı hissederler. Arkadaşlarının giyimi, beğenileri, nasıl biri olduğu, nelere değer verdiği gibi pek çok konu ergenler için oldukça önemlidir.

Bir ergenin arkadaş grubuna kabul edilmesi ya da bir başkasını kendi arkadaş grubuna alması kolay değildir. Her arkadaş grubu kendi içerisinde birtakım kurallar içerir. Bir ergen bir arkadaş grubuna dahil olmak istiyorsa o gruba özgü yapıları benimsemeli, grubun özelliklerine göre hareket etmeli ve grubun kurallarına uymalıdır. Bu sebeple yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisi oldukça fazladır. Ergenlikte bireysel kararlar da grupla birlikte alınabilir. Yanlış bir arkadaşla ya da arkadaş grubuyla birlikte alınan karar istenmeyen sonuçlar doğurabilir.

Ergenlikte Arkadaş Seçimi

Ergenlerin arkadaşlık bağını eşleştirdikleri bazı kavramlar mevcuttur. Kimi ergen kişiler kurdukları arkadaşlıkların ortak bir statüsünün olmasını ister. Bunun olumlu bir ucu akademik olarak başarılı olmak olabilir. Diğer bir olumsuz uca, grup olarak bir zararlı alışkanlığa sahip olmak konulabilir. Yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisini en sık gördüğümüz yerlerden biri olan zararlı alışkanlıklar, çoğunlukla ergenlik sürecinde edinilir.

Bir gruba kabul edilmek için sigara, alkol, uyuşturucu gibi bağımlılık yapan maddelerin tüketilmesi ergenlik sürecinde sık rastlanan davranışlardandır. Bazı arkadaş grupları da kötü alışkanlık üzerinden kurulabilir. Derslere yeterli özveriyi göstermemek, ders çalışan insanlarla dalga geçmek, derslere devamsızlık yapmak, öğretmene saygısızlık yapmak gibi çeşitli kötü alışkanlık örnek olarak sayılabilir.

Ergen birey dışlanma kaygısıyla pek çok gruba dahil olmaya çalışabilir. Farklı kişilerce kabul gördükçe dışlanma kaygıları daha da azalır. Ergenlikte arkadaş seçimi aidiyet duygusunun tatmini ile gerçekleşir. Ancak ergenlik duygular ve koşulların sürekli olarak değişebildiği bir zaman dilimidir. Yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisi istemediğimiz noktalara sürüklenmemize sebep olabilir. Online psikolog desteği alarak arkadaş seçim kriterleri belirleyebilir, bilinçli bir şekilde iletişime geçebilirsiniz.

Ergenlikte Sağlıklı İletişimler Kurulması İçin Ebeveyn Neler Yapmalı?

Ergenlik sürecinde yanlış arkadaşlıkların seçimlerimizde etkisini azaltmak ve sağlıklı iletişimler kurmak için anne babaların desteği alınabilir. Peki, ergenlerin arkadaş edinme sürecinde ebeveynler neler yapmalı?

Yaş ve dönem fark etmeksizin çocuğun kurduğu arkadaşlıklar ve katıldığı arkadaş çevrelerince kabul görmesi benlik algısını olumlu yönde etkiler. Ergen bireyin sağlıklı bir etkileşim sağlayabilmesi için yardım istemeyi ve yardım etmeyi bilmesi gerekir. Ebeveyn olarak hangi durumlarda yardım isteyebileceğini çocuğunuza öğretmelisiniz.

Arkadaşlık kavramından ve paylaşmanın öneminden bahsetmelisiniz. Arkadaşlık kurmak için emek vermesi ve özverili davranması gerektiğini anlatmalısınız. Arkadaşlarının davranış özelinde yaptığı yorum ve eleştirilerin onun kişiliği hakkında bir gerçeklik taşımadığını söylemelisiniz. Arkadaşlık ilişkilerinde karşılıklı güvenin önemini vurgulamalısınız. Arkadaşlarıyla zaman geçirmesi için uygun ortamlar oluşturmalısınız.

Teşekkür etmek, özür dilemek, iltifat etmek gibi sosyal becerileri öğretmeli ve arkadaşlık içerisindeki öneminden bahsetmelisiniz. Arkadaşları ile yaşadığı bir sıkıntıyı dile getirirken şeffaf olmasını aynı zamanda da saygı çerçevesini koruması gerektiğini öğretmelisiniz.

Arkadaşlarını yargılamamalısınız. Bir arkadaşıyla problem yaşadığı zaman çocuğunuzu dinleyerek anlamaya çalışmalısınız. Yanlış arkadaşlıklar edindiğini düşünüyorsanız fevri konuşmalar yapmaktan kaçınmalısınız. Aksi takdirde ergen kişi zıtlaşma uğruna yanlışında ısrarcı olabilir. Ergenlik gibi zorlu ve kişinin kendini tanımaya adım attığı bir süreci ergen psikoloğu desteğiyle tamamlayabilirsiniz. Mutlu Yaşam’ın sunduğu online psikolog desteği ile mekandan bağımsız olarak terapi desteği alabilirsiniz.

Önceki yazımızı https://mutluyasam.com.tr/insomnia-nedir-belirtileri-nelerdir/ linkinden okuyabilirsiniz.