Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu Nedir?

Mevsimsel depresyon olarak da isimlendirilen mevsimsel duygudurum bozukluğu, mevsim değişikliklerinin kişinin psikolojik durumunu, uyku düzenini, günlük enerji düzeyini, yeme alışkanlıklarını, iştah seviyesini ve sosyal ilişkilerini etkileme durumudur. Bu depresyon türü çoğunlukla soğuk aylarda görülür.

Temel belirtileri; aşırı yemek yeme isteği ve bu isteğe bağlı olarak artan kilo, enerji kaybı, aşırı uyku hali ya da sürekli uyuma isteği olarak sıralanabilir. Bu belirtiler, mevsimsel duygudurum bozukluğunun fiziksel olarak gözlemlenebilen belirtileridir.

Psikolojik olarak belirtileri arasında anksiyete bozukluğu, sosyal çekilme gibi bireyin kaygı ve stres seviyesini artıran durumlar bulunur. İşe ve okula karşı adaptasyon problemi yaşanabilir. Kişinin konuşma isteği azalır. İnsan ilişkilerinde sıkıntılar ortaya çıkabilir. Depresif ruh hali haftalara hatta aylara yayılarak bireyin hayata karşı motivasyonunu düşürebilir. Birey böyle zamanlarda evden çıkmak istemeyebilir. Depresyon hali sosyal yaşantıyı sekteye uğratacak düzeye gelmeden psikolog desteği alınmalıdır. Mevsimsel duygudurum bozukluğu aşılabilen bir durumdur. Kişi evden çıkmak istemediği zamanlarda online psikolog desteği alarak terapiyi sürdürebilir.

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu Neden Olur?

Mevsimsel duygudurum bozukluğu sonbahardan kışa doğru artarak şiddetlenen bir rahatsızlıktır. Hastalığın nedenlerinden biri, göz yapısının değişen ışık düzeyine uyum sağlayamamasıdır. Kışın, göz günlük ve mevsimsel olarak ışık değişimlerini merkezi sinir sistemine iletemez. Değişen ışık düzeyini yeterli duyarlılıkta algılayamayan göz yapısı beyne yanlış iletim yapar. Bu durum da kişinin ışık seviyesinin düşük olduğu durumlarda depresif hissetmesine yol açar. Diğer bir deyişle karanlık havalarda kötü hisler beslemeye yatkın olunması aslında göz yapısı ile ilgili bir durumdur.

Mevsimsel depresyon genellikle hafif ve orta derece hissedilir. Ancak daha yüksek seviyelerde de yaşayan kişiler bulunur. Mevsimsel depresyonla baş etme konusunda yetersiz kalınan noktalarda online psikolog desteği alınabilir. Mevsimsel duygudurum bozukluğu çoğunlukla kış aylarında görülür ancak kış aylarında yaşanan her psikolojik değişiklik mevsimsel depresyon olarak yorumlanmamalıdır. Birey bünyesinde fark ettiği değişimleri takip ederek gerektiğini hissettiği durumlarda profesyonel yardım almalıdır.

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Mevsimsel depresyon, mevsim değişikliklerinde birçok kişinin başına gelen bir durumdur. Herkesin mevsimsel depresyonu atlatma düzeyi farklıdır. Bazı kişiler bu süreci hafif atlatırken bazı kişiler daha uzun ve zorlu bir şekilde atlatabilir. Peki, mevsimsel duygudurum bozukluğunun belirtileri nelerdir?

Ağlama isteğinin artması, umutsuzluk, daha önce severek yapılan eylemlerden keyif almama, anksiyete krizleri, enerji kaybı yaşama, yorgun ve halsiz hissetme, aşırı uyku hali, iştah artışı ve yeme düzeni değişiklikleri, özellikle karbonhidrat yoğunluğu olan besinlere karşı aşırı istek duyma, sosyal yaşamdan geri çekilme, konsantrasyon güçlüğü, akademik ve profesyonel yaşama adaptasyon güçlüğü ve performans düşüklüğü, cinsel isteksizlik mevsimsel depresyonun belirtilerindendir. Kişi kendinde bunlardan hepsini gözlemleyebileceği gibi birkaçını da gözlemleyebilir.

Mevsimsel depresyon, normal depresyondan farklı olarak yeme ve uyuma isteğinin arttığı bir süreçtir. Birey özellikle sosyal yaşamı derinden etkileyen mevsimsel depresyonla başa çıkmakta güçlük çekilebilir. Böyle zamanlarda uzman desteği almak oldukça önemlidir. Kişi online psikolog desteği alarak istediği mekanda terapi desteği alabilir. Bu sayede kişinin psikolojisi ve sosyal yaşantısı zedelenmeden mevsimsel depresyon atlatılabilir.

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu ile Nasıl Başa Çıkılır?

Mevsimsel duygudurum bozukluğu yaşayan kişinin bir dizi alışkanlık edinerek hastalık sürecini hafifletmesi mümkündür.  Depresif hisler kapalı havalardan beslendiği kadar kapalı mekanlardan da beslenir. Mevsimsel depresyon yaşayan kişiler her gün muhakkak dışarı çıkmalı ve gün ışığından faydalanmalıdır. Kapalı mekanlarda bulunmamak, sürekli evde durmaktan kaçınmak, öğle aralarında dışarıda yemek yemek gibi basit alışkanlıklar edinerek daha iyi hissedebilirsiniz.

Sağlıklı uyku her zaman çok önemlidir ancak mevsimsel depresyon sürecinde gece uykusu daha da kritik bir hale gelir. Geceleri uyumakta güçlük çekiyorsanız dahi yataktan kalkmamaya özen göstermelisiniz. Sağlıklı bir uyku için karanlık ve sessiz bir ortamda bulunmalı, iyi bir yastık kullanmalı, yatılan odayı havalandırmalısınız. Gece uyku düzenini oturtmanız zaman alabilir. Yine de uyanık kaldığınız süre boyunca yemek yemekten kaçınmalısınız. Geceleri karbonhidrat içeren besinler tüketmek ve yorucu spor yapmak uyumanızı zorlaştırır. Yatarken televizyon izlemek, cep telefonu ya da dizüstü bilgisayar kullanmak uyku kalitenizi düşürür. Sağlıklı bir uyku düzeni ile mevsimsel depresyonun etkilerini azaltabilirsiniz.

Sosyal Yaşantının Mevsimsel Duygudurum Bozukluğuna Etkisi

Mevsimsel depresyon depresif anlardan beslenir. Kişi, hislerini düzenlemek ve pozitife çevirmek için sosyal yaşantısını kullanabilir. Hobiler günlük yaşamın monoton akışını değiştirir. Mevsimsel depresyonun etkilerini azaltmak için hobilere ayrılan vakit genişletilebilir ya da yeni hobiler edinilebilir. Yeni hobiler edinmek merak duygusunu harekete geçireceğinden pozitif hisler edinilmesini kolaylaştırır. Spesifik olarak bir alan seçimine gerek duymadan yapılan her türlü spor, daha iyi hissedilmesine yardımcı olur. Spor geçmişiniz yoksa ya da yeni bir spora başlamak maliyetli geliyorsa her gün açık havada yürüyüş yapabilirsiniz. Haftada en az üç gün 30-40 dakika aralığında yürüyüş yapmak hem fiziksel hem de ruhsal olarak faydalıdır. Mevsimsel depresyon insan ilişkilerinin yıpranmasına sebep olabilir.

Sosyal ilişkilere özen göstermek; aile ziyaretleri yapmak, arkadaşlara vakit ayırmak, düzenli aramalar yapmak, özel günleri atlamamak mevsimsel duygudurum bozukluğu yaşanılan sürede ilişkilerin zedelenmesini önler. Eğer insanlarla konuşmak, iletişime geçmek, vakit ayırmak çok yorucu ya da katlanılmaz geliyorsa psikolog desteği alınması tavsiye edilir. Depresyon sürecinde evde kalınan vakti azaltmak için sosyal aktivitelere daha çok zaman ayrılmalıdır. Tiyatro, sinema, konser gibi sanat etkinliklerine katılarak verimli vakit geçirilebilir. Bu tarz aktiviteler kişinin odağını belli bir noktada topladığından kişinin negatif hislere kapılma olasılığı düşer. Piknik, aile yemekleri, davetler gibi toplulukla yapılan eylemlere katılmak hem sosyal ilişkilerin pekişmesine yardımcı olur hem de depresif hislerden uzaklaştırır.

Alışkanlıkların Mevsimsel Duygudurum Bozukluğuna Etkisi

Mevsimsel depresyon hareketin azalmasıyla birlikte şiddetlenir. Bu sebeple ruh ve bedenin bir bütün halinde hareket ettiği etkinliklere yönelmek iyi hissettirebilir. Yoga, nefes egzersizleri, kas gevşetme egzersizleri, farkındalık egzersizleri gibi yöntemler kullanarak bedenin rahatlamasına yardımcı olunabilir. Bu etkinlikler uzun vadede konsantrasyonu artırır. Artan konsantrasyonla birlikte yapılan işlerden alınan verim çoğalır.

Mevsimler depresyon sürecinde beslenme alışkanlıklarına özen göstermek gerekir. Sağlıklı ve düzenli beslenerek enerji kaybının önüne geçilebilir. Özellikle mevsimsel depresyon yaşarken zengin karbonhidrat içeren besinler tüketilmemelidir. Kısa vadede iyi hisler oluşturan bu besinler, uzun vadede kilo artışına sebep olur ve daha mutsuz hissettirebilir. Gece yatmadan en az iki saat önce yemek yemek bırakılmalıdır. Bu sayede hem uykuya dalınması kolaylaşır hem de mide rahatsızlıklarının önüne geçilebilir.

Düşünce yapısı her konuda olduğu gibi mevsimsel depresyon yaşarken de kritik önem taşır. Günlük yaşamda birçok sorunla aynı anda karşılaşılabilir ancak tüm sorunlar aynı anda çözüme kavuşturulamaz. Bu sebeple önem sırası yapılarak sorunlar listelenmeli, sırayla çözülmelidir. Ayrıca, bir sorunun çözüldüğünü görmek kişinin motivasyonunu da artırır. Mevsimsel duygudurum bozukluğu yaşayan kişi sorunlarını sıralamakta ya da onları çözmekte her zaman yeterli başarıyı gösteremeyebilir. Gerektiği noktalarda online psikolog desteği alınmalıdır.

Mevsimsel duygudurum bozukluğu nedir hakkında bilgiler verdik. Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/psikolojik-mide-bulantisi-nedenleri-nelerdir/ linkinden ulaşabilirsiniz.