Hayalet Sevgilim: Ghosting

Daha Dün Benim Sevgilimdi. Bugün Yanımda Yok…

İnsan, sosyal bir varlık olduğundan insan yaşamındaki ilişkiler olmazsa olmaz bir konudur. Yüzeysel, derin, uzak, kısa süreli ya da uzun süreli tüm ilişkilerin insan yaşamı üzerinde önemli bir etkisi varken özellikle yakın ilişkilerin insan yaşamındaki etkisi yadsınamaz boyuttadır.

Yakın ilişkiler içerisinde değerlendirilen romantik ilişkiler de bu noktada oldukça kritik ve önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden sağlıklı romantik ilişki içinde olunduğunda bu durum kişinin psikolojik iyi oluşuna önemli katkı sağlarken ilişkinin sağlıksız ve zedeleyici oluşunun da psikolojik iyi oluş hâlini azalttığı görülmektedir.

Romantik ilişkinin sağlıksız ve zedeleyici oluşu son zamanlarda flört şiddeti adı altında sıkça anılan bir konu olarak karşımıza gelmektedir. Flört şiddeti söz konu olduğunda taraf/taraflar birbirine karşı psikolojik veya fiziksel olarak zarar veren davranışlar içerisinde bulunurlar. Flört şiddetinin pek çok farklı çeşidi vardır. Bunlardan birisi de bugün yazımızda detayları üzerinde konuşacağımız ghosting’tir.

Ghosting ve Ghostlamak Nedir?

Ghosting İngilizce bir kelimedir ve psikoloji literatüründe bu terim; ilişkide gözle görülür herhangi bir neden olmaksızın birdenbire ilişkiyi bitiren, ayrılarak ortadan kaybolan, mesaj ve telefonlara hiç cevap vermeyen kişilerin yaptıklarını tarif etmek için kullanılır.

Ghosting kelimesi, ghost yani Türkçe anlamıyla hayalet kelimesinden türetilmiş bir terimdir. Bu nedenle bazı psikoloji içerikli yazı ve kaynaklarda ghosting, hayalet gibi bir anda ortadan kaybolan kişilere benzetme anlamında kullanılan “hayalet sevgili’’ kelimesiyle de ilişkilendirilerek ifade edilir.

Özetle ghosting; romantik ilişki ya da iletişim içerisinde partnerlerden birisinin herhangi bir sebep belirtmeden, bir açıklama yapmadan ilişkiden kopması durumudur. Ghosting bu sağlıksız ilişkide partnerin ilişkiyi kesmesi için yaptığı tüm sağlıksız tutumları bütüncül olarak ifade ederken ghostlamak ise partnerini görmezden gelmeye yönelik iletişimi kesme eylemlerine verilen addır.

Ghostlamak kavramıyla ifade edilen iletişimi kesme eylemleri ise; partnerlerden birinin diğerini aramaması, mesaj göndermemesi, arama ve mesajlara yanıt vermemesi, aramalara ve mesajlara daha sonrasında da geri dönüş yapmaması yani kısaca iletişim kurmamayı kapsayan tüm eylemler olarak açıklanabilir. Ghosting davranışı kişiler tarafından bilinçli ve istemli olarak yapılabildiği gibi bilinçsiz ve istem dışı biçimde de ortaya çıkabilmektedir.

İlişkilere Başlama Biçimi, Ghosting’e Maruz Kalmayı Etkiler mi?

Gelişen teknolojiyle beraber romantik ilişkilerde tanışma ile ilişkiyi sürdürme kanalı internete bağlı iletişim araçları ve sosyal medya üzerinden daha sık görülmeye başlamıştır. Sosyal medya ve iletişim araçları üzerinden sürdürülen bir ilişkide yakınlık, karşılıklılık ve bağlılık kavramlarının güçlenebilmesi için belli bir süreye ihtiyaç vardır.

Ancak sosyal medya ve internete bağlı iletişim kanalları; ilişkideki duygusal evrelerin sağlıklı yaşanamamasına, ilişkinin her evresinin çok hızlı yaşanıp tüketilmesine neden olabilecek özelliklerdedir.

Sanal iletişim kaynakları nedeniyle kişi; partnerinin kendini ifade etme, sorunlarını dile getirme, sorun çözme ve iletişim becerilerinin ne düzeyde olduğunu doğru şekilde gözlemleyememektedir. Bu nedenle ilişkiye başladıktan kısa süre sonra hiçbir sebep yokken partnerinin kendisine yazmaması, kendisini arayıp sormaması, ilişkiyi bir anda bitirmesi ya da ilişkiye devam etmek istememesi ve bu sorunların hiçbiri konuşulmadan sosyal medya ile telefondan engellenmesi gibi durumlara daha sık maruz kalabilmektedir. Bunun sonucunda ise kişinin partneri ortada hiçbir sebep yokken kendisinden ayrılmış ve iletişimi keserek bir anda ilişkiden kopmuş izlenimi bırakır.

Ghosting sağlıklı sosyal ortamlarda tanışarak ilişkiye yüz yüze başlama kararı almış partnerlerin birinde de görülebilir. Bu ilişkilerde de ghosting görülme nedenleri partnerlerin birbirlerini doğru ve yeterli düzeyde tanıyamaması gibi yukarıda saydığımız nedenlerle aynıdır. Bu yüzden kesinlikle normal bir ilişki tutumu olmamasına rağmen ghosting davranışının görülme sıklığı artarak, bazı kişilerin ilişki anlayışlarında da bu kavram tehlikeli bir şekilde normalleşmeye başlamıştır.

Ghosting’e En Çok Kimler Maruz Kalır?

Özellikle günümüzde 19-30 yaş arası gençlerin dörtte birinin ghostinge maruz kaldığı araştırmalarla kanıtlanmıştır. Ghosting genellikle sosyal medya aracılığıyla tanışmanın gerçekleştiği kısa süreli ilişkilerde daha sık görülse de bu davranış biçimi bazen daha uzun süreli devam eden veya sosyal medyadan bağımsız yüz yüze gerçekleştirilen sosyal ortamlar aracılığıyla başlayan ilişkilerde de görülmektedir.

Ghosting’e Neden Maruz Kalınır?

Ghosting’e maruz kalan kişiler bu durumun ne anlama geldiğini bilmediklerinde, kendilerine neden bu davranışın yapıldığına dair kafalarında birçok soru işareti oluşmaktadır. Bu soru işaretlerinin sonucunda ghosting’e maruz kalan kişiler yaşadıkları üzüntü, stres, kaygı ve depresif duygular nedeniyle kendilerinde aktive olan çarpıtılmış düşünceler sonucunda genellikle suçu kendilerinde arama tutumu gösterirler. Bu suçluluk psikolojisinin sonucunda da kendilerini yetersiz ve değersiz görmeye başlarlar.

Herhangi bir psikolojik destek almadan maruz kaldığı ghosting’i atlatmaya çalışan kişilerde çarpıtılmış düşünceler sıkça aktive olarak bu sağlıksız düşünceler kısa zamanda depresyon veya anksiyete bozukluklarına evrilebilir. Bu nedenle ghosting davranışına maruz kalan kişilerin ghosting’e neden maruz kaldıklarını doğru biçimde anlamlandırmaları son derece önemlidir.

Yaşam zorlukları, kişisel sorunlar, bağlanma problemleri, kendini tam ve doğru ifade edememe, karşı tarafın vereceği tepkilerden çekinme, konuşma içeriğinin vereceği duygusal sıkıntıdan kaçınma, ilişkiyi yeterince ciddiye almama, partnerine duyduğu sevgi sadakatin azalması, ilişkiye duyulan ilginin kaybolması ve ilişkiden uzun vadeli beklentilerin olmaması gibi nedenlerden kaynaklı olarak ghostlama yapan (iletişimi bir anda kesen) kişi tarafından ilişki sürdürülmek istenmeyebilir. Bu nedenlerin haricinde pek çok farklı sebep ilişki kesme davranışına neden olabilir.

Ancak ghosting’e maruz kalan kişilerin, kendileriyle iletişimin ne gibi sebeplerle kesildiğini tam anlamıyla bilmeleri mümkün değildir. Bu durumda ghosting’e maruz kalan kişilerin yaşanan durumda suçluluk psikolojisinden arınarak olayları çarpıtılmış düşüncelerle değerlendirmeyi durdurabilmeleri ve her sonlandırılışın bir açıklamayı hak ettiğini fark etmeleri gerekir.

Bu durumda eğer bir ilişki karşı tarafa açıklama yapmadan bitirildiyse bu durumun kendilerinden kaynaklı değil de daha çok partnerinin kendini ifade etme becerilerinin yeterli olmadığı da düşünülerek öz saygılarının düşmesine izin vermemeleri gerekir.

Ghosting Davranışı Gösteren Kişiler Nasıl Düşünürler?

Birçok çalışma içerisinde ghosting’e maruz kalan kişilerin hissettiği duygu, düşünce ve davranışlardan sıkça bahsedilmekte ancak ghosting yapan kişinin içinde bulunduğu ruh hâli ve benimsediği bakış açısı göz ardı edilmektedir. Sağlıksız olsa da iki kişi arasında yaşanan bir ilişkinin tek taraflı bakış açısı üzerinden ele alınması sadece bir zalimin mağdur ettiği kişiyle yaşadığı ilişki açısını bizlere gösterir.

Bu bakış açısı, bizlere bu kişinin neden ghosting davranışları gösterdiği bilgisini vermez. Ancak her kişi, yakın ilişkiye başlamadan önce ilişkide ghosting davranışı gösterebilecek kişilerin özelliklerini bilirse kendilerini bu durumdan daha kolay koruyabilecektir.

Ghosting yapan kişiler ilişkide işler istediği gibi gitmediğinde, istemli veya istemsiz biçimde ilişkiyi tek taraflı sonlandırarak sorunu ortadan kaldırmaya çalışırlar. Ghosting yapan bazı kişiler bu durum karşısında pişman hissetmezken, bazıları da suçlu ve pişman hissedebilirler. Pişmanlık hissi ghosting yapan kişilerle ilişkiye devam etme, ilişkiden beklentileri belirleme ve kişinin bu davranışlar yerine daha çözüm odaklı, akılcı ve işlevsel davranış biçimlerini geliştirebilmesinde belirleyici bir kriter olabilir.

Ghosting yapan kişiler, davranışları nedeniyle pişmanlık hissetmediklerinde kendilerine öz eleştiri yapmaktan uzak duracakları için ilişkiye devam etme çabası da diğer partner açısından oldukça güven sarsıcı ve travmatik olabilir. Ghosting davranışı yapan kişi pişmanlık duysun veya duymasın değişmeyen bir gerçek vardır o da ghosting yapan kişilerin de psikolojik destek almaya ihtiyaçları olduğudur.

Ghosting genellikle kaçıngan bağlanma tipine sahip olan, ilişkilerde partnerinin vereceği olumsuz tepkilerden çekinen, zorlu duygularla baş etmede güçlük yaşayan, romantik ilişkilerde yeterli özgüveni kendinde bulamayan, empati kurmada yetersizlik yaşayan, ilişkilere ilgisini çabuk kaybeden, sadakati sürdürmede zorlanan ve ilişkilerde yeterli sürekliliği sağlayamayan kişiler tarafından benimsenmiş davranışlardır.

Bu yönleriyle ghosting yapan kişiler en temelde kendi öz benliğinde yetersizlik duygularına sahip ve dışarıdan ne kadar öz güvenli gözükmeye çalışsa da aslında iç dünyasında ego dayanıklılığı zayıf kişilerdir.

Kim Daha Çok Ghosting Davranışı Gösterir? Kadınlar mı, Erkekler mi?

Dünyadaki kadın popülasyonunda duyguların daha açık bir şekilde dışa vurarak yaşanması nedeniyle ghosting’in genellikle erkekler tarafından yapıldığı düşünülse de bunu kanıtlayan herhangi bir araştırmaya rastlanılmamıştır.

Bu nedenle erkeklerin mi yoksa kadınların mı bu davranışları daha çok gösterdiği oransal olarak bilinmemekle beraber hem kadınların hem de erkeklerin ilişkide ghosting yapabildiği sonucuna varılmıştır. Bu yüzden “Ghosting yapan kişilerin kişilik özellikleri nedir?” sorusunu sormak daha doğru olacaktır.

Kadın erkek fark etmeksizin ghosting yapan kişi, ilişkiden çeşitli nedenlerle ümidini kesmiş ve ilişkiye devam etmek istemeyen ancak bunu açıklamak yerine bir anda tüm iletişimini kesip partnerinden uzaklaşan ve ayrılmak istediğini bile söylemeden ilişkiden ayrılan taraf olur. Bu kişiler ayrılık konuşmasını yapmada ya da ilişkisinde gördüğü problemleri partneriyle konuşmada çekimser kalır.

Bu kişiler genellikle ilişkilerdeki sorunlar ve olumsuz durumlara karşı kaçınmacı yaklaşım sergileyen, sorunlar söz konusu olduğunda açıkça bunları konuşmak yerine ilişkiyi kesmek veya uzaklaşmak gibi yolları tercih eden kişiler olarak tanınırlar. Bu kişiler aynı zamanda partnerine hissettirdiği duyguların yıkıcı, olumsuz hissettirici yönlerini fark edemeyerek, partnerleriyle yeterli empatiyi kuramayabilirler.

Bu kişiler, ghostlama davranışları göstererek sadece kendilerine sağladıkları duygusal konfora ve faydaya odaklanırlar. Bu kişilerin çatışma çözme becerileri yeterli ölçüde gelişmemiş olabilir. Bu nedenle ilişkiyi tek taraflı biçimde bir anda sonlandırmayı daha kolay ve sorunsuz bulabilirler.

Ghosting Nasıl Anlaşılır?

Ghosting karşı tarafın konuşmayı ve görüşmeyi kesmesi, kendisine ulaşmak isteyen partnerini görmezden gelmesi ve kendisine ulaşılamaz olmasıyla fark edilebileceği gibi bu noktaya gelmeden önce de bazı belirtilerle gözlemlenebilir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• İlişkide beraberken de mesajlara veya aramalara oldukça geç cevap vermesi
• Görüşme için partnerine müsait olmadığını söylediği halde arkadaşları veya ailesiyle görüşmek için onlara uzun süreler ayırabilmesi
• Görüşme planlarına dair mantıklı olmayan bahaneler bulması
• Sürekli yoğun olduğunu söylemesi
• İlişki veya iletişim içerisindeki olumsuzlukları konuşmak istememesi,
• Sorunları konuşmaya yönelik konu açıldığında bu konulardan kaçınması
• Problemleri konuşmak veya çözmek yerine farklı keyif verici etkinliklere yönelmesi
• Kişisel problemlerde duygusal paylaşım yapmaması, içe çekilmesi veya uzaklaşması

Eğer ilişkinizde yukarıda yer alan belirtileri gözlemliyorsanız ghosting’e maruz kalmış olma ihtimaliniz bir hayli yüksektir.

Ghosting’e Maruz Kalan Kişilerde Neler Gözlemlenir?

Ghosting’e maruz kalan kişilerde öncelikle hayal kırıklığı, üzüntü, öfke gibi duygular yoğun şekilde görülürken bu duygular kısa sürede yerini kaygı ve korku duygularına bırakabilmektedir. Çünkü ilişkiyi kesen kişi, ilişkinin bitmesine dair geçerli bir neden belirtmediğinden dolayı bu nedenler ghosting’e maruz kalan partner tarafından aranmaya başlar.

Bu durum ise tek taraflı düşünmeye, neden ayrıldığına dair bazen gerçekten uzak tahminler yürütmeye, böylece sadece ghosting yapan kişiden alınabilecek cevapların diğer partnerin yakın çevresine ve arkadaşlarına sorarak bulmaya çalışması yönünde araştırıcı tutumlara dönüşür.

Tek taraflı varılan sonuçlar ve ilişki üzerine yapılan yorumlar yetersiz olacağı için ghosting’e maruz kalan kişi için yakın çevreden alınan cevaplar hiçbir zaman tatmin edici olmayabilir. Dolayısıyla ayrılık nedenlerinin ne olduğunu anlayamadığı için ghosting’e maruz kalan kişi, ilişkinin bu boyuta gelmesinde kendisini suçlu bulmaya başlayabilir.

Kişinin ayrılıktaki rolü sadece kendisine yüklemesiyle beraber hissettiği suçluluk psikolojisinin yıpratıcı etkisi sonucunda depresyon, kaygı bozuklukları, stresin bedene yansımasına neden olan somatik yakınmalar, uyku ve yeme bozukluklarının görülme olasılığı artar. Bu yüzden ghosting’e maruz kalan kişilerin özgüven, özdeğer, özsevgi ve özsaygılarında genellikle düşüş olduğu da gözlemlenmiştir.

Ghosting’in Çözümü Nedir?

Ghosting uyguladığını fark eden veya ghosting’e maruz kalan kişilerin mutlaka psikoterapi desteği almaları önerilmektedir. Çünkü her iki durumda da hem kişinin öz benliğinde ve ilişki seçimlerinde hem de sosyal yaşamında birtakım psikolojik zorluklar söz konusu olmaktadır. Ancak ghosting uygulayan ile ghosting’e maruz kalan kişilerle çalışılacak psikoterapi konuları, benimsenen ekol ve terapi teknikleri farklılık gösterebilir.

Bir ilişkide ghosting uygulayan kişinin kendisinin psikolojik destek alması sadece kendisinin olumsuz duygu, düşünce ve davranışlarına etki ederek destek alan kişiyi daha iyi hissettirir. Bunun yanı sıra ghosting uygulayan kişinin psikoterapi alması, ghosting’e maruz kalan kişinin de iyi olacağı anlamına gelmez.

Ghosting’e maruz kalan kişilerin yaşadıkları durumu sağlıklı ve güvenli bir biçimde bir psikologla paylaşabilmeleri son derece önemlidir. Böylece maruz kaldıkları ghosting yüzünden hissettikleri yoğun üzüntü, öfke, suçluluk duygularını da sağlıklı şekilde yönetmek için kendileri adına ilk adımı atmış olurlar.

Kişilerin neden böyle bir ilişkiyi tercih ettikleri, bağlanma stilleri ve gerekirse düşünce şemaları ile aile dinamikleri üzerinde durularak şimdiye kadar nasıl ghosting’e maruz kalmaya razı olduklarını fark etmeleri sağlanır. Böylece kişinin bundan sonra yaşayacağı ilişkiler içerisinde ghosting davranışını tanıyabilme ve daha sağlıklı ilişkilere yönelerek öz saygı, öz sevgi, öz şefkat, öz değer, öz güven düzeylerini tekrar yükseltebilmesi sağlanır.

Ghosting uygulayan kişiler ile ghosting’e maruz kalan kişilerden daha hassas bir terapi süreci geçirilir. Çünkü ghosting uygulayan kişi için zaten ana mesele sorunları ve olumsuzlukları konuşmanın çok zor olmasıdır. Bu yüzden terapi odasında durabilmek, olumsuz durumların nedenleri üzerinde konuşabilmek ghosting yapan kişilerde duygusal sıkıntılar hissettireceğinden dolayı bir sonraki terapi randevusuna gelmek istememe gibi kaçınmayı tetikleyici duygular tekrar aktive olabilir.

Bu durum göz önünde bulundurularak terapilerin ilişki konusunda profesyonelleşmiş psikologlar tarafından yapılması gerekir. Böylece ghosting uygulayan kişi için terapi seansları korkutucu bir hal almaktan çıkar.

Ghosting uygulayan kişilerde de yakın ilişkiyi sürdürememeyi, güvensiz ve kaçınmacı bağlanmayı tetikleyen, olumsuzlukları konuşmakta çekimser kalmasına neden olan bazı yaşam tecrübeleri söz konusudur. İşte ghosting uygulayan kişi için de ghosting davranışını göstermesinde tetikleyici faktörlerin bulunması ve kendisini etkileyen bu faktörlerle yüzleşmesi gerekebilir. Ancak seanslarda kullanılan yüzleşme kavramı yüzüne vurma kavramıyla karıştırılmamalıdır.

Günlük hayatın içinde de yüzleşmek kavramıyla çok sık karıştırılan yüzüne vurma davranışı; kişinin sadece olumsuz davranışlarının konuşulduğu, eleştirildiği, kişiye kızgınlıkla yaklaşıldığı gergin ve kırıcı bir süreci içerir. Yüzleşme ise tamamen anlama ve anlaşılmayı içeren onarıcı bir eylemdir.

Psikoterapi seansı içerisindeki yüzleşme, kişinin yaptığı tüm davranışların altında yatan nedenlerin duygu süzgecinden ve bağlanma modelinden geçirilerek anlaşılabilmesinde büyük rol oynamaktadır. Tüm bu anlaşılmalardan sonra ghosting uygulayan kişiyle devam eden terapi süreci içerisinde olayları sağlıklı yorumlama biçimleri çalışılır. Böylece kişinin sorunları konuşabilmede kendisini daha rahat hissetmesi ve ilişkiyi sonlandırmak istediği zamanlarda iletişimi kesmeyi tercih etmek yerine kendini sağlıklı şekilde ifade edebilme becerilerinin güçlendirilmesi hedeflenir.

Hem ghosting’e maruz kalan kişi için hem de ghosting uygulayan kişi için sorunun kaynağına göre çözüm yöntemleri öncelikle psikoterapi seansları içerisinde uygulanarak kişiye öğretilir, ardından da bu yöntemler hayat içerisine adapte edilerek kişilerin kendini ifade etme becerileri ile sorun çözme becerileri pekiştirilir.

Neden Mutlu Yaşam Psikolojik Danışmanlık Merkezinden Destek Alınmalıdır?

Mutlu Yaşam Psikolojik Danışmanlık Merkezi Ailesinde çalışan uzman klinik psikologlar olarak ghosting’e maruz kalan veya ghosting yapan kişilerle çalışmanın hassasiyetinin farkındayız ve bu farkındalığımız seanslardan alabileceğiniz verimi de ciddi oranda arttırmaktadır. Uzmanlar olarak ghosting olgusunu genel geçer kalıp yargılarla değil, tüm detaylarıyla hem duygusal süreçlerin, hem bağlanma modellerinin hem de hayatın içine yansıyan ilişki tercihi ve seçimlerinin içerisinde bütüncül olarak değerlendirmeye gayret ederiz.

Eğer siz de ghosting’e maruz kaldığınızı ya da ghosting yaptığınızı fark ediyorsanız uzman klinik psikologlarımızdan online ya da yüz yüze görüşme seansı oluşturarak bu probleme çözüm bulmak adına ilk adımı atabilirsiniz. Mutlu ve sağlıklı günler dileriz.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/narsistik-kisilik-bozuklugu-ve-evlilik/ linkinden ulaşabilirsiniz.