Fonksiyonel Beslenme Nedir?

Fonksiyonel Beslenme Nedir?

Günümüzde beslenme ve sağlıkla ilgili yapılan çalışmalar fonksiyonel beslenmenin önemli etkilerini bizlere göstermiştir. Teknoloji ile yaşam süresinin uzaması sağlıklı yaşlanma kavramlarını ortaya çıkarmıştır. Popüler diyet döngülerinden sıkılan ve bu diyetleri uzun süre uygulayamayanlardan mısınız? İşte bu iyileştirici besinlerin güzünden yararlandığımız, hastalık riskini azaltmayı hedeflediğimiz ve hastalıkların kök sebeplerine inip bu mekanizmaları tedavi ederek iyileştirmeyi hedeflediğimiz fonksiyonel beslenme tam size göre. Günümüzde besinlerin gücünü hastalıklardan korunmak ve destekleyici tedavi olarak kullanıyoruz. Hipokrat dediği gibi “Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun”. Gelin, bugünkü blog yazımızda “Fonksiyonel beslenme nedir?” sorusunu cevaplayıp, doğru besinleri tüketip sağlımızı iyileştirelim.

Fonksiyonel Diyet Ne Demek?

Son dönemde fonksiyonel beslenme ya da diyet, fonksiyonel tıp ile birlikte adını çokça duyuran bir beslenme modelidir. Tükettiğimiz besinlerin vücudumuzda nasıl işlendiğini ve nasıl etkiler yaptığına odaklanarak hastalıkları tedavi ederek iyileştirmeye, vücudu dengelemeye ve hastalıkları önlemeyi amaçlamaktadır. Fonksiyonel beslenmenin bir diğer amacı, yalnızca mevcut sağlık sorunları iyileştirmek değil, gelecekteki görülebilecek kronik hastalık riskini de engellemektir.

Bütüncül bir yaklaşım ile ele alanına bu beslenme modeli, ikinci beynimiz olarak bilinen bağırsak florasını düzenler ve bağırsak geçirgenliğini azaltır. Böylece bağışıklık sistemini iyileştirir, sindirim sorunlarını kontrol eder ve oluşabilecek otoimmün hastalık riskini azaltır. Ayrıca bağırsağı iyileştirilerek;

  • Diyabet,
  • Tiroid problemleri,
  • İnflamatuar bağırsak hastalıkları,
  • Ağrılı eklem problemleri,
  • Cilt sorunların gibi otoimmün hastalıkların tedavi yönetimini kolaylaştırır.

Fonksiyonel Gıda Nedir?

Fonksiyonel Gıda Nedir?

İlk olarak Japonya’ da ortaya çıkan fonksiyonel gıda kavramı; günlük enerji ihtiyacının dışında tüketilen besinin bireyin sağlığı, fiziksel hareketi ve psikolojisine olumlu etkileri olan olarak tanımlanmaktadır. Fonksiyonel beslenmede kullanılan gıdalar besleyici özelliklerinin dışında sağlığı iyileştiren ve hastalıklardan koruyucu ve tedavi edici etkileri bilimsel çalışmalarda kanıtlanmıştır. Fonksiyonel gıdalar besin değeri dışında içerdikleri fonksiyonel bileşikler ile kalp damar hastalıkları, diyabet, kanser gibi pek çok kronik hastalığın önlenmesinde ve tedavisinde rol oynamaktadır.

Fonksiyonel Gıdaların Özelikleri Nelerdir?

Günümüzde sağlıklı yaşam trendleri hızla yayılırken, beslenme alışkanlıklarımız da buna paralel olarak değişmektedir. Sağlık bilincinin artmasıyla birlikte, tüketiciler yalnızca karın doyurmakla kalmayıp aynı zamanda sağlık yararları sunan gıdalara yönelmektedir. İşte bu noktada fonksiyonel gıdalar devreye girmektedir. Fonksiyonel beslenme, temel besin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesine geçerek sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratmayı hedefleyen gıdalardır. Peki, bu gıdalar hangi özelliklere sahiptir? Özetle aşağıda yer alan faktörlerden bahsedilebilir:

  • Doğada bu besinin bulunması ya da içindeki bileşenleri değiştirilmiş gıda olabilir ancak kapsül veya ilaç formunda olmamalıdır.
  • Etkilerinin araştırmalar sonucu onaylanmış olmalıdır.
  • Yeterli düzeylerde mikro ve makro bileşenle beslenme sağlamalıdır.
  • Hastalık riskini azaltmalı ve koruyucu etki göstermelidir.
  • Günlük diyetin bir parçası olmalıdır.
  • Vücudun bir veya daha fazla fonksiyonunu olumlu yönde etkilemelidir.

Fonksiyonel Gıda Türleri Nelerdir?

Sağlıklı yaşam ve dengeli beslenme konusundaki farkındalık arttıkça, fonksiyonel beslenme da giderek daha fazla ilgi görmektedir. Bu gıdalar, sadece temel besin ihtiyaçlarını karşılamakla kalmayıp aynı zamanda sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlamayı hedefler. Fonksiyonel gıda örnekleri, çeşitli hastalıkların önlenmesinde, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde ve genel sağlık durumunun iyileştirilmesinde önemli bir rol oynar. Ancak fonksiyonel gıdalar çok geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Bunlar özetle:

  1. Basit Gıdalar
  2. Biyoaktif Bileşen Eklenen İşlenmiş Gıdalar
  3. Zenginleştirilen Gıdalar

1. Basit Gıdalar

Tüketilen gıdanın içerisinde doğal olarak biyoaktif bileşen bulunan gıdalar ve gıda gruplarıdır. Tüketilen sebze, meyve, tahıllar, süt ürünleri, balık ve etler örnek verilebilir. Domatesteki likopen, üzümdeki resveratrol, yulaf kepeğinde doğal olarak bulunan beta glukan bu gruptaki gıdalardandır.

2. Biyoaktif Bileşen Eklenen İşlenmiş Gıdalar

Gıdaların içerisine biyoaktif besinlerle zenginleştirme işlemi yapılmıştır. (Kalsiyum eklenmiş portakal suyu, iyotlu tuz, omega-3 eklemiş süt ürünleri örnek verilebilir)

3. Zenginleştirilen Gıdalar

Gıdanın içerisinde doğal olarak bulunan biyoaktif bileşenlerin işlemler ile oranı arttırılmıştır (Probiyotik içeriği artırılmış yoğurt örnek verilebilir). Fenolik maddeler, antioksidanlar, besinsel lifler, probiyotikler, vitaminler, çoklu doymamış yağ asitleri gibi bileşikler eklenerek gıdalar fonksiyonel forma getirilebilmektedir.

Fonksiyonel Gıdalara ve Vücuttaki Etkilerine Örnekler Nelerdir

Fonksiyonel Gıdalara ve Vücuttaki Etkilerine Örnekler Nelerdir?

Fonksiyonel yaşam sürdürmek, dengeli ve bilinçli beslenme alışkanlıkları gerektirir. Bu bağlamda, fonksiyonel beslenme önemli bir rol oynar. Fonksiyonel gıdalar, temel besin değerlerinin ötesinde, sağlık üzerinde çeşitli faydalar sağlayan ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olan gıdalardır. Örnek verecek olursak, temelde aşağıda yer alan fonksiyonel gıdalara değinebiliriz:

  • Turunçgiller içerdikleri C vitamini ve kabuklarındaki kersetin vücuttaki alevi azaltarak kanserle savaşta etkili olabilir. Turuncu renkteki sebzeler antioksidan özellik gösterirler.
  • Zeytin yağındaki polifenoller vücutta iyi kolestrolü yükselterek kalp krizi riskini azaltır ve koruyucu etki gösterir. Bunun yanı sıra zeytin yağ kanserde koruyucu ve diyabet yönetiminde de kullanılmaktadır.
  • Yeşil çayda bulunan epigallokateşin gallat fonksiyonel besinler arasında önemli bir yere sahiptir.
  • Soğan, sarımsak, pırasa içeriğindeki kükürtlü bileşikler kanser türlerine karşı koruyucu, riski azaltıcı potansiyel etkileri bulunur. Kan basıncını düşürücü etkileri yapılan çalışmalarda kanıtlanmıştır hipertansiyon hastası bireylerde beslenme tedavisine eklenmelidir.
  • Yulaf ve karabuğday, göğüs ve kolon kanseri için riskleri azaltabilir.
  • Domateste bulunan likopen ve vitaminler antioksidan özellikleri ile prostat kanseri tedavisinde etkili olabilir.
  • Ceviz içerdiği L-arjinin ile hipertansiyon ve kan yağ yüksekliği beslenme tedavisinde önemli bir yere sahiptir. İçerdiği omega-3 yağ asidi ve polifonel içeriği ile kalp sağlığı ve bilişsel performans üzerine etkileri bulunmaktadır.
  • Kavun, kereviz, mor renkli meyveler, keten tohumu ve yeşil yapraklı sebzeler gibi bir sürü farklı besin etki mekanizmaları farklı olarak fonksiyonel gıdalar sınıfına girmektedir.

Fonksiyonel Beslenme Nasıl Yapılır?

Sağlığı korumak ve hastalıkları önlemek için fonksiyonel beslenme listesi belirli gıdaların stratejik olarak tüketilmesini içerir. Bu beslenme tariflerinde, doğal ve işlenmemiş gıdaların tercih edilmesi büyük önem taşır. Taze meyve ve sebzeler, tam tahıllar ve organik et ürünleri, vücudun ihtiyaç duyduğu temel besin maddelerini sağlar. Ayrıca bağırsak sağlığını desteklemek için probiyotikler ve prebiyotikler tüketilmelidir. Yoğurt, kefir ve lahana turşusu gibi gıdalar probiyotik açısından zengindir.

Omega-3 yağ asitleri içeren somon, ceviz ve keten tohumu, inflamasyonu azaltarak kalp sağlığını destekler. Polifenoller açısından zengin olan çay, kahve, çikolata ve çeşitli meyve-sebzeler, antioksidan etkileri ile hücre hasarını önler. Su tüketimi de fonksiyonel beslenme diyetinin önemli bir parçasıdır çünkü vücudun optimal düzeyde çalışmasına yardımcı olur. Kişisel beslenme ihtiyaçlarınızı daha iyi anlamak ve sağlıklı beslenme planları oluşturmak için bir diyetisyenden destek almanız da faydalı olacaktır. Bu süreçte Mutlu Yaşam’da bulunan uzman diyetisyenimizden destek alabilirsiniz ve terapi destekli beslenme danışmanlığı paketi detaylarını inceleyebilirsiniz.

Fonksiyonel Beslenmenin Sağlık Üzerine Faydaları Nelerdir?

Vücudun sağlığını korumak ve hastalıklara karşı direnç geliştirmek için fonksiyonel beslenme önemli bir beslenme yaklaşımıdır. Bu beslenme biçiminin faydaları ise aşağıdaki gibidir:

  • Vücutta bulunan bağırsak geçirgenliği vitamin ve mineral eksikliklerine ve zamanla vücuttaki inflamasyonu arttırır. Bağırsak florası ve duvarının bozulmasına bağlı olarak gelişen otoimmün hastalıkların yönetiminde ve bu hastalıklardaki vücuttaki inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.
  • Otoimmün hastalıklar ve bağırsak sorunları nedeniyle kilo veremeyen bireylerde etkili bir beslenme modelidir. Böylece fonksiyonel zayıflama imkânı sunar.
  • İçerdikleri polifenollere göre fonksiyonel gıdalar bilişsel performans ve yaşlılıkta görülen alzheimer ve demans gibi hastalıklara karşı koruyucu etki gösterir.
  • Depresyon gibi duygu durum değişiklilerini azaltır.
  • Sindirim sistemi problemlerinin engellenmesi ve hastalıklarının yönetimini kolaylaştırır.
  • Kronik yorgunluk, migren, fibromiyalji hastalıklarda önemli bir beslenme tedavisidir.
  • Kanser, kalp-damar hastalıkları, diyabete riskini azaltır.
  • Vücudun yaşlanmasını geciktirir.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/bibliyoterapi-nedir-ne-ise-yarar/ linkinden ulaşabilirsiniz.

Uzmanlarımızla Akademik Başarınızı ve Seçimlerinizi Tesadüfe Bırakmayın!

Alanındaki başarılı uzmanlarımızla sizlere hızlı ve güvenli hizmetler sunuyoruz.

Sıfır Sınav Kaygısı Paketi

Uzmanımızdan online ya da yüz yüze destek alarak, geleceğinize doğru adımlar atın.

Kurucu Uzman Klinik Psikolog & Psikoterapist & Yazar
Fonksiyonel Wellness Koçu
Burcu YARAPSANLI ZAYİM

Aile Danışmanlığı Paketi

Uzmanımızdan online ya da yüz yüze destek alarak, geleceğinize doğru adımlar atın.

Uzman Klinik Psikolog & Çocuk Gelişim Uzmanı & Aile Danışmanı
Sude ÇAKIR

Cinsel Terapi Paketi

Uzmanımızdan online ya da yüz yüze destek alarak, geleceğinize doğru adımlar atın.

Kurucu Uzman Klinik Psikolog & Psikoterapist & Yazar
Fonksiyonel Wellness Koçu
Burcu YARAPSANLI ZAYİM

İçerikler