Ergenlerde Öfke Kontrolü

Pek çok ebeveyn için çocuğuyla ilgilenmenin en zorlayıcı geldiği süreç ergenlik yıllarıdır. Öfkeli ve hızla değişen tavırlara sahip bir gençle uğraşmak hem fiziksel hem de duygusal anlamda yıpratıcıdır. Ergenlerde öfke kontrolü sağlayamama oldukça yaygın bir problemdir. Hormonların değişmesi, duyguların yükselmesi ve bedenin yenilenmesiyle birlikte öfkenin oluşması için uygun ortam oluşur. Bu süreci kolayca atlatabilmek için “Ergenlerde öfke kontrolü nasıl sağlanır?” sorusuna yanıt aranmalıdır.

Ergenlerde öfke kontrolü tedavisi hakkında bilgi edinmek, sürecin kolaylaşmasına yardımcı olabilir. Ebeveyn tepkilerinin orantılı olması, ergen kişinin de sürecini daha sağlıklı yaşamasına olanak tanır. Yaşanan durumları “normal” olarak tanımlayabilmek ya da aksini düşünebilmek için uzman desteğine ihtiyaç vardır. Ergenler için online psikolog desteği alarak bu sürecin zorlu yanlarını daha iyi anlayabilir ve çeşitli başa çıkma yöntemlerini öğrenerek yaşam konforunuzu artırabilirsiniz.

Ergenlikte Öfke Sorunlarının Belirtileri

Ruh hâli değişimleriyle bilinen ergenlik dönemindeki kişilerle iletişim kurmak zor olabilir. Çoğunlukla mesafeli görünen bu yaş grubundaki kişiler herhangi bir zaman diliminde sizinle kolayca tartışmaya girebilir ya da kavga etme isteği duyabilirler. Aşağıdaki belirtiler ergenlik sürecinde öfke problemi yaşayan gençlerin ortak belirtileridir. Çocuğunuz ya da çevrenizdeki bir genç öfke problemi yaşıyorsa ergenlerde öfke kontrolü sağlamak için psikolog desteği almanız gerekir.

Ergenlerde öfke kontrolü sağlayamamanın belirtileri:

• Fiziksel saldırganlık,
• Yoğun huysuzluk hâli,
• Etrafındaki insanlarla, özellikle anne, baba ve kardeşlerle aşırı derecede münakaşa etmek,
• Sözlü tehdit,
• Duygusal patlamalar,
• Mantıksız düşünce ve davranışlar,
• Şiddetli öfke patlamaları,
• Etrafındaki insanlara ve özellikle de akranlarına karşı zorbalık,
• Çığlık atmak, bağırmak, eşyaları fırlatmak ve çevreye saldırmak,
• Kendine zarar vermek.

Ergenlik Döneminde Öfke Sorunlarının Nedenleri

Ergenlik süreci, vücudun hormon istilasına uğradığı ve dönüşüm gösterdiği bir süreç olduğundan ergenlikte kaynaklanan öfke probleminin oldukça büyük bir kısmı hormonlardan kaynaklanır. Ergenlerde öfke kontrolü sağlayamama hâli, kişi için bunaltıcı olabilir. Genişçe bir kesim, duygularını ifade etme konusunda yetersiz kalır. Öfke ve ifade edemeyiş bir araya geldiğinde kişi kendisini sıkışmış hissedebilir. Bu, ergenlik döneminde sık rastlanan bir durumdur.

Ergenlik sürecinde yaşanan öfke probleminin bir başka nedeni de gençlerin beyinlerinin gelişmekte olmasıdır. Beyin, gençlik yılları boyunca gelişimini sürdürür. Bu sebeple kişinin bilgiyi alma ve işleme şekli sürekli değişir. İnsan beyninin tam olgunluğa erişmesi 20’li yaşlarının ortalarına tekabül eder. Beynin akıl yürütmeden sorumlu kısmı olan frontal korteks, kişinin karar vermesini, duygularını yönetmesini ve akıl yürütebilmesini sağlar.

Gençlik yıllarında dönüşen bu kısım, gelişimini tamamlamadan önce amigdala olarak bilinen ani tepki ve korkuyu kontrol eden bu bölümün de ergenlerde öfkeye sebebiyet verebileceği bilinir. Değişmekte olan frontal korteks ve hormonları birleştirdiğinizde gençlerdeki öfkeyi ve dengesiz ruh hâllerini anlamlandırmak mümkündür.

Tüm bu durumlara ek olarak, pek çok genç için öfkenin temelinde başka duygular yatar. İncinme, hüzün, hayal kırıklığı, güçsüzlük hissi, üzüntü, gelecek kaygısı, duygularından emin olamama ve davranışlarına karar verememe gibi durumlar, gençlerde kendini öfke olarak gösterir.

Başa çıkma yöntemleri öğrenildiğinde ergenlerde öfke kontrolü sağlanması mümkündür. Öfkeyi sağlıklı bir şekilde yaşamak ve hayatın her alanına karışmadan üstesinden gelmek için ergenlerde öfke kontrolü tedavisi gereklidir. Online psikolog seçeneği ile ergenlerde öfke ve saldırganlık konusunda destek alabilirsiniz.

Ergenlerin Öfkeyle Başa Çıkmalarına Yardımcı Olabilecek İpuçları

Öfkeyle baş etmenin ilk adımı, onun kaynağını anlamaktır. İlk olarak ergenlik depresyonunda olup olmadığınızı uzman bir psikolog yardımıyla teyit edebilirsiniz. Sonrasında duygusal ilişkilerinizi derinleştirmek adına adımlar atabilirsiniz. Böylece sosyal yaşantınız sağlıklı ve sürdürülebilir bağlantılarla dolabilir. Dengeli olmanın hayatınıza etkilerini araştırabilir ve yaşantınızı daha dengeli bir hâle getirmek için yapılacaklar listesi edinebilirsiniz. Düzenli olarak öz bakım yapmayı öğrenerek kendinize verdiğiniz değeri hissedebilirsiniz.

Meditasyon, spor, yoga gibi bedeni ve zihni ferahlatan etkinlikleri hayatınıza ekleyebilirsiniz. Yaratıcı çalışmalarda bulunarak sürecin getirdiği zorlayıcı kısımları aşabilirsiniz. Ergenlerde öfke kontrolü grup çalışmasına katılabilir ya da sürecinizi bireysel olarak yürütmek isterseniz online psikolog desteği alabilirsiniz.

Öfke Problemi Yaşayan Gençlerin Aileleri İçin İpuçları

Anne babaların öfkeli ergenlere yardım edebilmesinin birkaç yolu bulunur. Ergenler, bulundukları süreç itibarıyla ebeveyn desteğinin onlar için ne ifade ettiğini anlamayabilirler. Fakat ebeveyn desteğine ihtiyaç duyarlar ve içten içe bu desteğin varlığı sayesinde iyi hissederler.

• Çocuğunuzu Dinleyin

Çocuğunuzun duygularınızı dinlemelisiniz. Bunun etkili olması için çocuğunuza güven de vermeniz gerekir. Onu anladığınızı da dile getirmelisiniz. Duygularını doğrulamalısınız ve sinirlendiği durumlarda haksız olmadığı noktaları görmesine yardımcı olmalısınız. Çocuğunuz, özellikle de haksızlığa uğradığını düşünüyorsa, ilişki kurarak onu anladığınızı belli etmeye çalışmalısınız. Adil olmayan ortamlarda herkes öfkelenebilir, ancak genç kişiler bu öfkeyle baş ederken daha çok zorlanır.

• Kararlarını Eleştirmeyin

Sizin için ne denli zorlayıcı olursa olsun çocuğunuzu tercihlerinden dolayı eleştirmemelisiniz. Olumlu cümle kalıplarını kullanarak başka alternatiflerin de var olduğunu fark etmelerini sağlamalısınız. Gelecekte alabilecekleri diğer kararlarla ilgili onlarla açıkça konuşmalısınız.

Çocuğunuzla aynı fikirde olmayabilirsiniz. Ortamı tartışmaya sürüklemekten kaçınmalısınız. Olası bir tartışma anında ara vermeyi denemelisiniz. 10’a kadar saymalı ve çocuğunuzla tekrar bağlantı kurmayı unutmamalısınız. Sizden aldığı dönütü eleştiri olarak yorumlarsa gelecekte kendisini açmakta güçlük çekebilir.

• Öz Bakım Herkes İçindir

Çocuk yetiştirmek oldukça zordur. Çünkü çocuğunuza söylediğiniz her şeyi uygulamanız gerekir. Çocuklar söz dinlemekten ziyade örnek almaya meyillidir. Çocuğunuza tavsiye ettiğiniz öz bakımı, öncelikle sizin uygulamanız gerekir. Ebeveynin zihnen tazelenebilmesi için kendine zaman ayırması, daha sabırlı ve anlayışlı olmasına da yardımcı olur. Sizinle aynı problemleri yaşayan anne babalarla iletişime geçerek duygudaşlık kurabilirsiniz.

Gençlerin Öfke Sorunları İçin Ne Zaman Yardım Almalısınız?

Öfke, her insanın zaman zaman yaşadığı ve dengeli yaşandığı müddetçe sağlıklı kabul edilen bir duygudur. Ancak öfke kontrol altına alınamıyorsa günlük yaşamı sekteye uğratabilir hatta ilerleyen boyutlarında kişinin yaşantısına kökünden zarar verebilir. Özellikle ergenlik sürecindeki kişi öfkesini dizginleyemiyorsa hayat hem o hem de çevresindeki kişiler için zorlayıcı bir hâl alabilir.

Ergen sinir krizi geçirme noktasına varabilir ve bu öfkenin yaşantıyı etkilememesi için yardım almak gereklidir. Peki, yardım almak için doğru zamanı nasıl belirleyebilirsiniz?

Çocuğunuzun öfkesi sağlıklı sınırları aşmışsa psikolog desteği almak gerekebilir. Bu sınırların aşılmasına örnek olarak fevri ve kontrolsüz tavırlar, sürekli bağırma hâli, kendine ve çevreye zarar verme eğilimi sayılabilir. Bu belirtiler bir araya geldiğinde sinir krizine sebep olabilir. Sinir krizine, krizin şiddetine göre, kısa vadede sakinleştirici eklenebilir, daha kabul edilebilir noktalarda ise nefes egzersizleri ve dikkat dağıtma çalışmaları denenebilir.

Ergenlerde öfke ve saldırganlık, uzun vadede terapi ile tedavi edilir. Öfke yönetimi terapisi, ergenlerde öfke kontrolü grup çalışması, sanat terapisi, dışavurumcu terapi gibi şekillerde yapılabilir. Gençler grup terapileriyle duygularını daha hızlı keşfedebilir. Terapi özellikle ergenlik döneminde yaşanan süreçlerin doğru algılanmasına ve yorumlanmasına yardımcı olur. Gençlerin yaşadığı öfke problemi için psikolog desteği alarak hem ergenin hem de ailenin sürecin olumsuz yanlarından etkilenme ihtimali azaltılabilir.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/bastirilmis-duygular/ linkinden ulaşabilirsiniz.