Ortoreksiya Nervoza Hakkında Her Şey

Ortoreksiya nervoza, kişinin beslenme alışkanlıklarıyla aşırı bir şekilde meşgul olmasını ve bu nedenle sosyal hayatını, ilişkilerini ve genel yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur. Kişiler, sağlıklı ve doğal olan besinlere takıntıları nedeniyle sürekli olarak diyetlerini sınırlarlar ve bazen belirli besin gruplarını tüketmeyi tamamen ortadan kaldırırlar. Bu durum, vücutlarına zarar vermenin ya da kilo kaybının aksine, sağlıklı olma arzusuyla motive edilir.

Ortoreksiya nervoza, genel olarak toplum tarafından olumlu bir şekilde algılanan sağlıklı beslenme trendlerinin artmasıyla ilişkilendirilir. Sağlıklı beslenme trendlerinin ve “mükemmel vücut” ideallerinin sürekli olarak medya tarafından pazarlanması, bireyleri sağlıklı beslenme konusunda aşırı bir takıntıya sürükleyebilir. Sosyal medyanın yarattığı standartlara uymak isteyen bireyler, sağlıklı beslenme konusunda yoğun bir çaba sarf edebilirler. Sosyal medya platformları, mükemmel bir vücuda sahip olmanın ve sağlıklı yaşamanın önemini sürekli olarak vurgulamaktadır. Bu durum, insanları sağlıklı beslenme konusunda daha bilinçli olmaya teşvik ederken aynı zamanda beslenme bozukluklarının da orta çıkmasına neden olabilir. Tedavi edilebilir olan bu psikolojik rahatsızlık, bilişsel davranışçı terapi ve beslenme danışmanlığı eşliğinde terapötik yaklaşımlarla gerçekleştirilir. Terapi, kişinin beslenme alışkanlıklarını ve düşünce kalıplarını değiştirmeyi hedeflerken; beslenme danışmanlığı, hem sağlıklı hem de dengeli yeme planı oluşturmayı amaçlar.

Bireylerde Ortoreksiya Nervoza Neden ve Kimlerde Görülür? 

Ortoreksiya nervoza, mükemmeliyetçilik, kontrol ihtiyacı ve düşük özgüven gibi psikolojik faktörlerle ilişkilendirilir. Kişiler sağlıklı beslenme konusunda aşırı bir endişe duyarlar. Bu nedenle sürekli olarak yiyecekleri kontrol etmek ve sınırlamak isterler. Bu takıntı, zamanla kişinin yaşamını etkileyen obsesyon haline gelebilir. Beslenme durumuna ilişkin mükemmeliyetçilik takıntısı kadınlarda daha sık görülmesine rağmen herhangi bir yaş ve cinsiyet grubunda ortaya çıkabilir. Özellikle sporcular, fitness tutkunları ve sağlıklı yaşamla ilgilenen kişilerde daha yaygın olabilir. Bu kişiler, vücutlarını şekillendirmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek için sürekli olarak beslenme konusunda endişe yaşayabilirler.

Duygusal sorunlar yaşayan bireylerde yeme bozukluğuna dair sıkıntılar oluşabilir. Stres, kaygı, depresyon gibi sorunlar yaşayan kişiler, sağlıklı beslenme konusuna takıntılı bir hâle gelebilir. Beslenme, onlar için bir tür kontrol mekanizması olabilir ve duygusal sorunların üstesinden gelmek için araç olarak kullanılabilir. Ortoreksiya nervoza, başlangıçta sağlıklı bir yaşam tarzı gibi görünebilir ancak zamanla kişi daha fazla yiyeceği sınırlamaya başlar. Bu durum, psikolojik sağlık sorunlarına yol açabilir. Besin eksiklikleri, kilo kaybı, enerji düşüklüğü, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Ortoreksiya Nervoza Görülme Sıklığı 

Ortoreksiya nervoza, toplumda hâlâ pek bilinmeyen bir beslenme bozukluğudur. Bu, sağlıklı beslenme vücut imajıyla ilgili kaygıların birleşimiyle ortaya çıkar. Kişi, sürekli olarak sağlıklı ve doğru yiyecekleri seçmeye odaklanarak bu konuda üst düzey titizlik gösterir.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, söz konusu beslenme bozukluğunun görülme sıklığının arttığını göstermektedir. Özellikle sosyal medyanın etkisiyle insanlar arasında sağlıklı beslenme konusunda büyük bir baskı oluşmuştur. Bu durum, psikolojik sorunların ve beslenme bozukluklarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. İlgili yeme bozukluğu, ciddi bir soruna dönüşebilir. Bu sebeple kontrolü ihmal edilmemelidir. Beslenme bozukluğuyla mücadele etmek için hem bireysel hem de toplumsal olarak bilinçlenmeli ve destek sağlanmalıdır. Gerekli önlemler alındığında ve toplumsal farkındalıklar oluştuğunda görülme sıklığı en aza indirilebilir.

Ortoreksiya Nervoza Belirtileri 

Beslenme bozukluğundan kaynaklanan psikolojik rahatsızlıklar, kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve önemli sağlık sorunlarının oluşmasına neden olabilir. Rahatsızlığın belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Obsesif düşünceler: Kişiler sürekli olarak sağlıklı beslenme ve mükemmel bir vücuda sahip olma konusunda düşünürler. Bu düşünceler, günlük yaşam aktivitelerini etkileyerek kişinin sosyal ilişkilerinde olumsuzluklara yol açabilir.
• Yemek alışkanlıklarında kısıtlamalar: Kişi, genellikle sıkı bir diyet programına bağlı kalır ve belirli gıdaların tüketimini tamamen ortadan kaldırır. Bu tür kısıtlayıcı diyetler, vücutta besin eksikliklerine ve sağlık sorunlarına sebep olabilir.
• Sürekli kontrol: Bireyler, yedikleri her besini sürekli olarak sorgular.
• Sosyal izolasyon: Sağlıklı beslenme takıntısı, kişinin sosyal etkileşimlerini olumsuz etkileyebilir. Sosyal etkinliklere katılmaktan kaçınabilir ya da sadece kendi hazırladıkları özel yiyecekleri tüketmeyi tercih edebilir.
• Vücut imajı bozukluğu: Kişi, vücuduyla ilgili aşırı derecede endişe yaşar. Kendini sürekli olarak kilo vermek ve vücut imajını değiştirmek için zorlar.
• Fiziksel belirtiler: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişilerde yetersiz beslenme sonucu çeşitli fiziksel belirtiler ortaya çıkabilir. Bu fiziksel belirtiler arasında kilo kaybı, enerji düşüklüğü ve bağışıklık sisteminin zayıflaması yer alabilir.

Ortoreksiya Nervoza Tanısı Nasıl Koyulur? 

Ortoreksiya nervoza tanısı koymak için bazı belirtiler gözlemlenmelidir. İlk olarak, kişinin sağlıklı beslenme konusunda aşırı bir ilgisinin olup olmadığı fark edilmelidir. Bu kişiler genellikle sürekli olarak sağlıklı besinlerin peşinde koşarlar ve diğer yiyecekleri reddederler. Ayrıca yemeklerini hazırlarken aşırı detaycı davranırlar ve organik, doğal olmasına özen gösterirler.

Tanı koymada bir diğer önemli belirti ise kişinin psikolojik durumudur. Mükemmeliyetçi yapıya sahip olan bireyler kendilerini sürekli eleştirirler. Yemek yeme alışkanlıklarını kontrol etme ihtiyacı, kişinin stres seviyesini artırabilir ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Tanı koyabilmek için belirtilerin bir süre boyunca devam etmesi gerekir. Eğer bu belirtiler, kişinin yaşamını olumsuz etkiliyor ve uzun süredir devam ediyorsa, bir uzmana başvurmak önemlidir. Uzmanlar, kişinin yaşadığı sorunları değerlendirerek uygun tedavi yöntemlerini belirleyebilirler.

Tanı koyma işlemi tamamlandıktan sonra tedavi sürecine başlanır. Tedavi genel olarak bir psikolog ya da psikiyatrist tarafından yürütülür. Gerekli durumlarda diyetisyenlerden de destek alınır. Tedavi sürecinde, kişinin sağlıklı beslenme anlayışını yeniden yapılandırması, takıntılarıyla başa çıkması ve yeme alışkanlıklarını düzenlemesi hedeflenir. Aynı zamanda kişinin psikolojik sağlığını iyileştirmek için terapi seansları uygulanabilir.

Ortoreksiya Nervoza Tedavisi Nasıl Olur?

Yeme bozukluğu tedavisinde çeşitli yöntemler uygulanabilir. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Yeme alışkanlıklarını gözden geçirme: Tedavi sürecinde yeme alışkanlıklarınızı ve düşünce kalıplarınızı gözden geçirmeniz önemli bir yere sahiptir. Sağlıklı beslenme konusundaki takıntılarınızı ve nedenlerini anlamaya çalışmak, sürecin bir parçası olarak kabul edilir.
• Esneklik ve kabullenme: Tedavi sürecinde, esneklik ve kabullenme becerilerini geliştirmek gerekir. Sağlıklı beslenme konusunda aşırı takıntılı olmak yerine daha esnek bir yaklaşım benimsemek ve kendinizle barışık olmak tedavi sırasında etkili olabilir.
• Duygusal destek: Tedavi sırasında duygusal destek almak süreci yönetme konusunda etkin bir rol oynar. Aile ve yakın çevrenizle iletişim kurmak, duygusal destek almak açısından ciddi bir adımdır. Ani ve radikal değişiklikler yerine küçük adımlarla ilerlemek ve kendinize zaman tanımak, tedavi sürecinin daha etkili olmasını sağlayabilir.
• Profesyonel yardım: Tedavi açısından en önemli adımlardan biri, uzmana başvurmaktır. Mutlu Yaşam Danışmanlık bünyesinde yer alan beslenme uzmanları ve psikologlar bu konuda deneyim sahibi profesyonellerdir. Böylece size doğru yönlendirmelerde bulunabilirler.

Ortoreksiya nervoza beslenme tedavisi, her birey için farklılık gösterebilir ve süreç uzun olabilir. Ancak tedavi için bir adım atmak kendinizde oluşturmak istediğiniz değişikliğin başlangıcı olabilir. Mutlu Yaşam Danışmanlık ile iletişime geçerek randevu talebi oluşturabilir, daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/bosanma-psikolojisi-ve-duygusal-asamalari/ linkinden ulaşabilirsiniz.