Aile İçinde Çatışma Neden Olur? Nasıl Çözülebilir?

Çatışmanın kelime anlamına baktığımızda iki tarafın birbiriyle bir konu üzerinde anlaşamaması olarak özetleyebiliriz. Modern dünyadaki iş yükünün artması ve çeşitlenmesi, bireylerin isteklerini şekillendirebilecek birçok etmenin olması ve yeni gelen kuşağın çocuklarının farklı bir şekilde yetişmesi gibi durumlar aile içinde çatışma durumlarının sıklıkla yaşanmasına sebep olmaktadır.

Çatışma, insan doğasında vardır. Mücadele etmek, zıt görüşlere sahip olmak ve kendi görüşünü kabul ettirmek bireyin gelişiminde rol oynar. Sevgililik, arkadaşlık ve aile ilişkilerinin tümünde çatışmalar yaşanır. Güç yarışına girilen çatışmalarda kazanan ve kaybeden taraf bağlama göre değişse de kazan ve kaybet yöntemi bireylere ve ilişkiye zarar veren bir yöntemdir.

Aile içinde yaşanan çatışmalar ebeveynlerin arasında olabileceği gibi çocuk ve ebeveyn arasında da olabilmektedir. Çocuğun özerkliğini kazanmaya çalıştığı ve aileden ayrılma isteğinin geliştiği ergenlik dönemi, aile içi çatışmaların sıklıkla yaşandığı bir dönemdir. Bilgisayar başından ayrılmayan bir çocuk ile derslerini çalışması konusunda ısrar eden bir anne arasında sürekli ve gergin tartışmalar yaşanması olasıdır.

Aile içindeki çatışmalar kimi zaman açık bir şekilde yaşanır. Bazı ailelerde ise hissedilen ancak kelimelere dökülmeyen çatışmalar vardır. İki tarafın birbirinden farklı düşündüğü ve hareket ettiği durumlarda çatışmaların yaşanması olağandır. Bununla birlikte aile içindeki bireylerin bu çatışmalardan nasıl etkilendiği psikolojinin çalışma konularından biridir. Özellikle ergenlik çağındaki çocukların aile içindeki çatışmalardan olumsuz etkilenmemesi önemlidir. Bireyleşme ve özgüven için gerekli olan çatışma, çocuğun gelişimine katkıda bulunabileceği gibi onu olumsuz da etkileyebilir.

Aile içinde çatışma yaratacak birçok faktör bulunabilir. Aile yapısı, gelenekleri, kültürü, alışkanlıkları ve birçok diğer faktör aileden aileye değişebilmektedir. Genel olarak aile içinde çatışmaya sebep olabilecek faktörleri iki ana başlık altında toplayabiliriz:

• Yapısal Faktörler: Kaynakların kıtlığı, amaçların farklı olması, statü farklılıkları, alt-üst ilişkisinin katılığı gibi sebeplerden ortaya çıkan çatışmaları yapısal faktörlerden kaynaklanan çatışma grubunda toplayabiliriz.
• Bireysel Faktörler: Karakterlerin farklılığı, algısal farklılıklar, ahlaki yargıların ve değerlerin farklı oluşu, iletişim engelleri gibi nedenlerse aile içinde çatışma yaratan bireysel faktörlerdendir.

Aile İçinde Çatışma Yaratan Başlıca Konular

Para

Para elbette ki büyük bir tartışma konusu olmaya her zaman müsaittir. Çocuğa verilen harçlık miktarı, aileden kalan mirasın kimler tarafından ne kadar bölüşüleceği gibi sorular çatışmaya neden olur. Bunun yanı sıra fakirliğin yaşandığı veya paranın kısıtlı olduğu ailelerde para yönetimini kimin yapacağı veya paranın doğru kullanılıp kullanılmadığı da tartışma konuları arasında yer alır.

Haksızlığa uğradığını, dışlandığını veya ciddiye alınmadığını hisseden aile üyeleri yaşamları boyunca kızgınlık veya değersizlik duygularıyla mücadele etmek zorunda kalabilir. Bu tür konularda ortaya çıkan duygular kolayca unutulmaz ve çocuğun ya da yetişkinin yaşamını derinden etkileyebilir. Ailenin yapısına uygun çözümlerin bulunması için aile üyelerinin birlikte hareket etmesi ve birbirine anlayışlı davranması gerekir.

Aile Şirketi

Bazı aileler birlikte işlettikleri aile şirketlerine sahiptir. Tek kişiden başlayan ve yoğun emeğin harcanıldığı bu serüvende şirket, çocuklara veya diğer aile üyelerine miras bırakılır. Aile dışından bireylere güvenmenin zor olduğu bu dönemde çoğu aile şirketi, çekirdek veya geniş aileler tarafından yürütülür. Bununla birlikte hangi kardeşin başa geçeceği, kimin hangi departmanı yönettiği gibi sorular çatışmaya sebep olur. Kardeşler, kuzenler veya akrabalar birbirlerine olumsuz duygular beslemeye başlayabilir.

Akrabalık İlişkileri ve Aile İçinde Çatışma

Özellikle yeni evli çiftlerin sıklıkla yaşadığı çatışmalardan biri akrabalarla olanlardır. Kayınvalide ile gelin arasında yaşanan veya evli çiftlerin kendi ebeveynleri arasında yaşanan sorunlar ailenin bütününü yıpratır. Evlilikler sadece çiftler arasında gerçekleşmez aynı zamanda aileler de evlenir. Bu nedenle aile yapılarının, geleneklerinin ve değerlerinin çatıştığı senaryoları sıklıkla duyarız.

Örneğin aileye yeni katılan gelinin kayınvalidesiyle eşine nasıl davranacağı konusunda yaşadığı tartışmalar hem ilişkileri zayıflatır hem de erkeğin arada kalmasına neden olur. Akrabalık ilişkileri dolayısıyla çıkan çatışmalar, evlilikleri ve kimi zaman çocukları da derinden etkileyebilir. Ailelerin problemlerini çözemedikleri noktalarda çift terapisi almaları veya bireylerin psikologla görüşmeleri önerilir.

Etkinliklerde ve Planlarda Yaşanan Aile İçinde Çatışma

Ailecek planlanan bir etkinlikte herkesin isteklerini yerine getirmek, tüm görüşlere uyum sağlamak neredeyse imkansızdır. Para, zaman ve emek harcanan planlamalarda işler yolunda gitmediğinde bu büyük bir endişeye sebep olabilir. Önceden hissedilen bir gerginlik yerini iyi planlanmayan bir detay sebebiyle kavgaya bırakabilir.

Aile üyeleri birbirlerini suçlayarak plandaki eksikliklerde sorumlu tutabilir. Örneğin davetli listesinin kimde olduğu, malzemelerin seçimi, ne kadar ödeme yapıldığı etkinlik zamanlarında stres yaratan konulardan olabilir. Çıkan çatışmalar aile üyelerinin birbirlerine destek çıktığı ve sabırlı olduğu bir ortamda çözüme kavuşturabilir.

Yaşlı Ebeveyn Bakımında Yaşanan Kardeş Çatışmaları

Türk ailelerinde çocuklar, büyüdüklerinde ebeveynlerine bakmakla sorumlu olacakları bilinciyle yetiştirilirler. Zamanı geldiğinde ise yaşlı ebeveyne bakacak kardeşler arasında çatışmalar yaşanabilir. Bazı bireyler yaşlıların bakımevinde rahat edeceğine inanırken bazıları evde bakılmaları gerektiğini savunur. Yaşlı ebeveynin nerde kalacağı, kim tarafından bakılacağı ve nasıl bakılacağı da cevaplanması gereken büyük sorular arasındadır. Bakımı üstlenen kişi evine getirdiği ebeveyni dolayısıyla veya kardeşiyle yaşadığı tartışmalar sebebiyle aile içine de huzursuzluk getirebilir.

Boşanmış Ebeveynlerin Çocuğun Bakımı ve Disiplini Hakkında Yaşadığı Çatışmalar

Boşanmış çiftler arasındaki mali çatışmaları bir kenara bıraktığımızda çocuğun kimde kalacağı, nasıl yetiştirileceği ve aldığı disiplin birçok boşanmış çift için çekişme noktasıdır. Örneğin bir ebeveyn daha sert bir yetiştirme tarzına sahipken diğeri daha hoşgörülü olabilir. Her ebeveyn, çocuk diğer ebeveynin evine gittiğinde çabalarının boşa gittiğini düşünür. Düzenli olarak tartışan bireyler çocukların psikolojini olumsuz etkilemektedir ve çocuğun karakterinde yıkıcı hasarlar bırakma olasılıkları yüksektir. Bazı bu gibi durumlarda ebeveynlerin iletişimi azaltması tartışmaların önüne geçebilir.

Bununla birlikte boşanmış çiftlerin çocukları kimi zaman profesyonel bir desteğe ihtiyaç duymaktadır. Farklı görüşteki ebeveynlerine kendini anlatmakta zorlanan çocuk, psikoloğu ile güvenli bir ilişki kurarak sorunlarını anlatabilir. Ergen psikologları ergenlik dönemindeki çocukların bu evreyi sağlıklı bir şekilde atlatmasına yoğunlaşmıştır. Benzer problemlere sahip aileler, çocukları için bir ergen psikoloğuyla görüşebilir veya kendileri için çift terapisi randevusu alabilir.

Aile İçinde Çatışma Nasıl Çözülür? 8 Anahtar Yöntem

Her ailenin kendine has dinamikleri olsa da davranışlarda yapılacak birkaç küçük değişiklik birçok çatışmanın oluşmasını engelleyecek ve yaşanan çatışmanın sakin bir şekilde çözülmesini sağlayacaktır.

1. Karşınızdaki kişiye değil, soruna karşı sert olun.
2. Kabul etmenin ve dinlemenin itaat etmekle aynı şey olmadığını anlayın.
3. Cümlelerinizde “Ben” ifadesine yer verin.
4. Şüpheciliği yararlı bir şey olarak kullanın.
5. Sorunları ertelemeyin. Çatışma anında gerçekçi konuşmalar yapın.
6. İletişimin önemini küçümsemeyin ve iletişim eksikliklerini gidermeye çalışın.
7. “Mutlu olmak mı haklı çıkmak mı?” sorusunu kendinize sorun.
8. İletişime açık olun ve sert ifadelerle konuşmayı bölmeyin.

Mutlu Yaşam Psikolojik Danışmanlık Merkezi

Mutlu Yaşam psikolojik danışmanlık merkezi, aile içinde boyutu büyük çatışmaların çözümüne ve ergenlik çağındaki çocukların sorunlarına yönelik danışmanlık hizmeti vermektedir. Uygun fiyatlarla yapılan online psikolog görüşmelerinde, çocuklar, ergenler, yetişkinler ve çiftler için terapi veriyor, sağlıklı bireylerin gelişmesine katkıda bulunuyor.

Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/anksiyete-nedir-anksiyete-bozuklugu-belirtileri-nelerdir/ linkinden ulaşabilirsiniz.