2 Yaş Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Terrible Twos olarak da isimlendirilen 2 yaş sendromu; çocukların öfke nöbetlerine sahip olmaya başladığı, özellikle ani ruh hali değişimleri yaşadıkları ve uyku süreçlerinin değiştiği döneme denir. Öyle ki bu dönem, gelişim sürecinde çocukların bebeklik dönemini geride bırakarak kendi bağımsızlıklarını ortaya koymaya başladıkları ve yepyeni beceriler kazandıkları bir dönemdir.

Her çocuk çevresinde olup biteni anlamlandırmaya, keşfetmeye ve birçok şeyi tanımaya başlar. Dünyayla etkileşime geçmek ve kendisini ifade etmek için bedenini kullanır. Bu aşamada yeni yürümeye başlayan çocuklar bir birey olarak daha fazla farkındalık kazanarak kendileri için kararlar almak isterler. Sınırları test etmek isterler. Ebeveynleri ya da bakıcılarının tüm sınırlarını zorlayarak neler yapabileceklerini de görmeye çalışırlar. Zorlu bir süreç olsa da aslında bu büyümenin doğal bir parçasıdır.

İki yaş gelişim süreçleri, bazen üstesinden gelmesi zor olabilecek fiziksel ve psikolojik sancıları de beraberinde getirebilir. Çocuklar büyürken büyüme atakları yaşamaları normaldir. Bu aşamada ebeveynler süreci sağlıklı yönetmek isterken, çocukların kendi bağımsızlığını ilan etmesiyle daha da zorlayıcı durumlar yaşayabilirler. 2 yaş sendromunda sabırlı davranmak, çocukların gelişimlerini sağlıklı şekilde ilerletebilmeleri için önemlidir.

Sendromun Belirtileri

Oldukça inişli çıkışlı bir yolculuk olan iki yaş sendromu belirtileri ve şiddetini her çocuk farklı şekillerde yaşayabilir. Gelişimle değişimi getiren bu sürecin birçok belirtisi vardır. Küçük çocuğunuz büyürken bu değişimlere tanık olmak ebeveynler için yıpratıcı olabilir. İki yaş sendromu çok yaygındır ve pek çok çocuk bu dönemde kendilerini yeni becerilerle ortaya koymakta zorlanabilir.

2 yaş sendromunun başladığını çocuklarda ayrılık kaygısı, anneye bağlılık, itaatsizlik, gece ağlama ve işbirliği yapmayı reddetme gibi davranışlarla anlamak mümkündür. Çocuklarda bağlanma sorunu beraberinde aşağıdaki davranışların da gözlemlenmesi normaldir;

• Huzursuzluk
• Kendine ve çevresindekilere zarar verme eğilimi
• Israrcı davranışlar
• İştahsızlık ve yemek yemek istememek
• Isırmak, saldırmak, vurmak, nesneleri kırmak ve düzeni bozmak
• Kendi saçını çekmek ve yüzünü tırmalamak gibi olumsuz eylemler
• Sinir krizleri
• İstenenin aksini yapma
• Sürekli bağırmak ve ağlamak
• Uyku sorunları
• Tuvalet alışkanlıklarında zorluklar
• Kıskançlık
• Eşyaları paylaşmama
• Dengesiz ruh hâli

2 Yaş Sendromu ve Kardeş

Kardeş kıskançlığının yoğun olarak yaşandığı 2-6 yaş arası dönem, bir çocuk için oldukça karmaşık duyguların yaşanmasına neden olabilir. Bu yaşlarda çocuklar duygu ve düşünce kavramını anlamaya devam ettiklerinden dolayı, aranıza katılabilecek yeni üyeyi kabullenmesi zaman alabilir. 2 yaş sendromu gelişimsel aşamanın bir parçası olduğu için kardeş kıskançlığı olan çocuklarda bu dönem daha problemli geçebilir.

Kardeş kıskançlığı konusunda zamanında tedbir alınmazsa çocukların karakterlerini oluşturmada ve gelecekte diğer aile üyeleriyle ilişki kurmalarında bazı olumsuz problemleri beraberinde getirebileceği unutulmamalıdır. Çocuğunuzu bu duruma hazırlamak için kardeşinin dünyaya gelmesini beklemeden uzman desteği alabilirsiniz. Çocuğa bazı şeyleri aktarırken yenilikler yaşansa da aranızdaki sevgi ve güven bağının hiçbir şekilde değişmeyeceği konusunda güven vermelisiniz.

2 Yaş Sendromu Ne Zaman Başlar?

2 yaş sendromu olarak bilinse de bu süreç, çocuklarda yürümeye başladıkları 18-36 aylık dönem aralığında meydana gelir. Kendini ispatlama çabasında olan çocuklar; inatlaşma, saldırgan olma, hiçbir şeyi kabul etmeme, ağlama, bağırarak konuşma ve huzursuz davranışlar sergileme gibi hareketleriyle oldukça mutsuz tavırlar sergileyebilirler. Etrafı dağıtarak öfke patlamaları yaşayabilirler. Bunların hepsi aslında bebeklikten çocukluğa geçişte ergenlikten önce gerçekleşen bireyselleşme sürecinin önemli aşamalarıdır.

Merak edip her detayı incelemeleri, sayısız sorular sorarak deneyimden deneyime koştukları bu süreç içinde aynı zamanda da heyecanı, mutluluğu, şaşkınlığı, hayal kırıklığı gibi duyguları da öğrenirler. Artık her anlamda daha özgür oldukları döneme giriş yapmışlardır.

Sendrom Ne Zaman Biter?

2 yaş sendromunun ne zaman sonlanacağına yönelik net bir zaman dilimi yoktur. Süreç, her çocukta gelişim ve ebeveynlerin tutumuna göre farklı devam ederek biter. Çocuğun hem duygusal hem de kişisel gelişimine göre beklentilerini açıkça dile getirip, kuralları algıladığı, isteklerinin yanıtlandığını fark ettiği döneme kadar uzayabilir.

Genellikle 3-3,5 yaş aralığında son bulduğu söylense de bazı çocuklarda 4 yaşına kadar da sürebilir. İki yaş sendromunun daha rahat ve kısa sürede tamamlanması için ebeveynlerin çocuklarını anlayarak onların davranışlarına göre tutarlı bir tutum sergilemeleri gerekir.

2 Yaş Sendromu Yaşayan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

2 yaş dönemi, ebeveyn ve çocuklar arasında büyük bir inatlaşma ve çatışmaların yaşandığı dönem olabilir. İletişiminizin sağlıklı kalması ve sürecin olabildiğince konforlu yürütebilmeniz için birkaç ipucunu aklınızda tutmanız faydalı olabilir.

Çocuğunuza Sınırlar Koyun

Çocuğunuzun her istediğini yapamayacağını ve dokunamayacağını anlaması için sınırlar koymayı deneyin. İstemediğiniz nesneleri el altında bulundurmayın ve yaşam alanınızı onun güvenliğini düşünerek düzenleyin. Ayrıca kişisel eşyalarınıza dokunmaması gerektiğini anlayana kadar birçok kez “hayır” demenin yanı sıra vücut dilinizle de sınırlarınızı belirleyin. Ayrıca tutumunuzun net ve tutarlı olmasını sağlamak da önemlidir.

Anlayış Gösterin

Çocuk bu dönemde ne kadar fazla nesneye dokunursa, ne kadar çok soru sorarsa gelişimi de o denli artar. Soru sorması engellenen ya da anlayış gösterilmeyen her çocuk ileride kendine güveni olmayan, içe dönük kişilik özelliği gösterebilir. Bazı çocuklar iki yaş sendromunu çok rahat atlatabilirken, bazıları için uzman desteği gerekebilir. Çocuğun benlik gelişimindeki ilk adımların atıldığı bu süreç içinde her ebeveynin sabırlı ve anlayışlı olması çok önemlidir.

Çocuğunuzun Öfkesini Göstermesine Olanak Tanıyın

Çocuğunuz öfkeli olduğunda inatlaşarak ona kötü örnek olmamalısınız. İki yaş sendromu sürecinde ağlayarak bir şey elde etmesine izin vermemeli, dikkatini dağıtıp farklı seçenekler sunmayı denemelisiniz. Öfke nöbeti anında belki bir süre beklemeli, sakinleştiğinde iletişim kurmaya çalışmalısınız.

Enerjisini Boşaltabileceği Alanlar Yaratın

2 yaş sendromu sorunlarının yaşandığı süreçte çocuğunuzun içindeki yoğun enerjisini gün içinde atmasına yardımcı olabileceğiniz alanlar yaratmayı deneyin. Arkadaşlarıyla koşup oynayabileceği, zıplayıp keyifli ve mutlu olacağı bir ortamda enerjisini verimli harcamasını sağlayabilirsiniz.

Başarması İçin Fırsatlar Verin

Çocuğunuza kendisinin başarabileceği şeyler için mutlaka fırsat verin: Bu sayede onun kendine olan güveninin gelişmesine katkı sağlamış olursunuz. Hissettirdiğiniz güven duygusu onun çok hoşuna gider ve başarabildiğini görünce rahatlamış olur.

İnatlaşmayın

Bağırmak, sinirlenmek, cezalandırmak ve küsmek gibi eylemler iki yaş sendromu yaşayan çocuklarınız üzerinde hiçbir şekilde işe yaramayacağı gibi durumu daha da zorlaştırabilir. Ebeveynler olarak duygularınızı kontrol altına almaya çalışarak çocuğunuzu anlamak için kendi yöntemlerinizi geliştirmeyi deneyebilirsiniz. İletişim kurmak adına çaba gösterdiğinizi ve olaylara onunla aynı pencereden baktığınızı hissettirmelisiniz.

Profesyonel Destek Alın

2 yaş sendromunu inceleyen çocuk psikolojisi uzmanları, öfke nöbetlerinin genellikle 10-15 dakika kadar sürebileceğini ve aynı zamanda gün içinde belirli aralıklarla tekrar edebileceğini belirtirler. Bu ataklar 3-4 yaşından sonra yavaşça azalmaya başlasa da zaman zaman ailelerde endişe yaratabilir. Her ebeveyn, kendi çocuğunun gelişimsel değişimlerini gözlemleyebilir ve gerektiğinde profesyonel yardımları alabilir.

Türkiye’nin Terapi Odası Mutlu Yaşam’ın uzman psikologlarından; çocuklar, özel gereksinimli çocuklar, özel gereksinimli çocukların ebeveynleri için baş etmekte zorlandığınız 2 yaş sendromu özelinde en sağlıklı hizmeti alabilirsiniz. Üstelik dünyanın neresinde olursanız olun, online psikolog desteği sayesinde size yoran süreçleri başarı şekilde yönetmenin ayrıcalığını yaşayabilirsiniz.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/psikolojik-uyusma-ve-karincalanma/ linkinden ulaşabilirsiniz.