Orta Yaş Krizi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Orta yaş krizi stres, hormonal değişiklik ve beynin yapısındaki bazı kimyasalların değişmesi sonucu oluşan psikolojik bir rahatsızlıktır. Orta yaş krizinin belirtileri; ani değişikler yapma, içgüdüsel olarak karar verme, uyku problemleri yaşama, görünüşe takıntı derecesinde önem verme, umutsuzluk hissi, alkol ya da uyuşturucu madde kullanımı, hayata karşı ilgisizlik, motivasyon kaybı, kilo değişimi ve sebepsiz fiziksel ağrılar olarak sıralanabilir.

Orta yaş sendromu herkeste görülmez ancak yetişkin bireyler çoğunlukla bu dönemi yaşar. Stres bu sendromda oldukça büyük bir rol oynar. Orta yaş sendromu başarılı bir kariyere sahip olan insanlarda daha sık görülür. Bunun sebebi kişinin uzun yıllar boyu iş yükü altında olmasıdır. Kazanılan tecrübe ile stres belli bir yaşa kadar dengelenir. Kronik yorgunluk, menopoz ve andropoz gibi faktörler stres kontrolünü zorlaştırır.

Ayrıca, bu süreçte çoğunlukla çocukların evden ayrılması da gerçekleşir. Eş zamanlı olarak kişi sevdiği insanların ölümüne tanıklık eder. Bu yoğun duygular birleştiğinde kişi orta yaş krizine karşı direnç gösteremez hale gelir. Psikolojik danışmanlık hizmeti ile orta yaş sendromu daha iyi yönetilebilir. Psikolog desteği almak kişinin yaşadığı farklı duyguları daha rahat tanımlamasına ve kabul etmesine yardımcı olur.

Orta Yaş Krizinin Belirtileri

Orta yaş krizinin bazı karakteristik özelleri bulunur. Bu özellikleri duygusal değişiklikler ve sergilenen davranışlar olarak iki ana başlıkla değerlendirmek mümkündür. Orta yaş krizi ile kişi belirsiz bir hayalin ya da temeli olmayan bir amacın peşinden gitme isteği duyar. Bu krizi yaşayan kişilerde gerçekleşmemiş hedeflere karşı derin bir pişmanlık duygusu oluşur. Akranları ve başarılı buldukları kişiler tarafından aşağılanmaktan korkarlar.

Orta yaş sendromu yaşayan kişiler kendini genç hissetmek ister ve akranlarıyla daha sık görüşme isteği duyar. Bu kişiler daha önce yapmadıkları birtakım davranışları sergileme eğilimi gösterebilirler. Örneğin;  motosiklet, tekne, spor arabalar, mücevherler, dövme, piercing gibi alışılmışın dışında ya da pahalı şeyleri elde etme isteği duyabilirler.

Alkol bağımlılığı yaşayabilirler. Orta yaş krizi yaşayan kişiler geçmişteki hatalarını düşünerek kendilerinden utanmaya meyillidir. Saç dökülmesi, kırışıklık gibi doğal süreçleri gizlemeye çalışırlar. Daha genç görünmek adına yeni bir giyim tarzı benimserler, dış görünüşlerine aşırı önem verirler. Daha genç hissetmek için kendilerinden genç kişilerle cinsel ya da profesyonel olarak ilişki halinde olmak isterler.

Çocuklarının akademik alanda, sanat ya da sporda başarılı olmasını isterler, bu konulara karşı ekstra ilgi gösterirler. Orta yaş krizi yaşayan kişiler günlük yaşamı idame ettirmekte zorlanabilir. Daha genç ve heyecanlı buldukları için tehlikeli eylemlere yönelebilir. Psikolog desteği alarak orta yaş krizinin etkileri azaltılabilir.

Orta Yaş Sendromu Kaç Yaşında Başlar?

Orta yaş sendromu genellikle kadınlarda 35, erkeklerde 40 yaşında başlar. Bu sendromu bir süreç olarak değerlendirmek gerekirse 40-60 yaş aralığını kapsayan bir rahatsızlık olduğu söylenebilir. Yetişkin bireylerin yaklaşık olarak %15’i orta yaş sendromu yaşar. Orta yaş sendromu kadınlarda 2-5 yıl, erkeklerde 3-10 yıl aralığında sürebilir. Orta yaş krizi yaşlanma kaynaklı olabileceği gibi, kişinin hayatında meydana gelen kritik değişimlerle de oluşabilir. Yaşlanmayla birlikte gerçekleşen fiziksel değişimler, profesyonel yaşamla başa çıkamama ya da bu yaşamın olmaması, ikili ilişkilerde yaşanan çatışmaları çözememe ya da bu ilişkinin olmaması, çocukların büyümesi ya da olmaması, ebeveyn ölümü gibi tetikleyiciler orta yaş sendromunu zorlaştırır.

Orta yaş sendromu kadın ve erkeklerde farklı etkiler gösterir. Ayrıca, cinsiyetlere göre tetikleyici etkiler değişkenlik gösterebilir. Orta yaş sendromu depresyona sebep olabilir. Uyku düzeni oluşturmak, beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmek, sosyal yaşantıyı hobi ve seyahatlerle çeşitlendirmek orta yaş krizine iyi gelebilir. Birey bunaldığını ve duygularını değerlendiremediğini hissettiğinde psikolojik destek almalıdır.

Kadınlarda Orta Yaş Krizi

Orta yaş sendromunu her kadın aynı şekilde yaşamayabilir.  Kadınların çoğunluğu 35 yaşı geçtikten sonra orta yaş sendromu ile karşı karşıya kalır. 40’lı yaşlar bireyin hayatının durgunlaştığı, profesyonel ve sosyal yaşamın yavaşlamaya başladığı bir dönemdir. Bu sebeple orta yaş dönemi birçok farklı duygu içerir ve bu duygular genellikle çatışma halindedir.

Geçici bir süreçten bahsedildiği için yaşanan dönem orta yaş krizi olarak isimlendirilir. Kadınlar erkeklere oranla daha duygusal bir yapıya sahip olabilirler. Bu duygusal yapı orta yaş sendromunun atlatılmasını zorlaştırır. Her kadın aynı belirtiyi göstermese de yaşanan duygu karmaşası ortaktır. Birey yaşamını sorgulamaya, yaptığı ve yapmadığı eylemlerden dolayı yoğun bir pişmanlık duymaya başlar. Hayata ve yapmak istediği eylemlere geç kaldığı düşüncesiyle sıklıkla vazgeçişler yaşar. Kendini yapmak istedikleri için oldukça yaşlı bulur.

Bazı kadınlarda orta yaş sendromu ile birlikte cinsel isteksizlik görülebilir. Bünyesinde oluşan değişimler onu mutsuz ettiği için kendini beğenmez, beğenilmeyeceğini düşünür. Bazı kadınlarsa tam tersi yönde tutum sergiler. Genç ve güzel olduğu mesajı vermek için kendinden yaşça küçük kişilerle birliktelik yaşamak isteyebilir. Yaşlanmaya bağlı olarak metabolizmanın yavaşlaması ve kilo artışı yaşanır. Saçların beyazlaması ve dökülmesi sıklaşır. Vücutta çatlak ve sarkmalar görülebilir. Böyle zamanlarda birçok kadın yaşlanma geciktirici tedavilere yönelebilir. Farklı giyim tarzları benimsenebilir. Orta yaş sendromu, boşanmaların en sık yaşandığı zaman dilimidir. Kişi kendisi ve çevresiyle çatışma halinde olduğunda psikolojik destek almalıdır.

Erkeklerde Orta Yaş Krizi

40’lı yaşlar orta yaş olarak tanımlanır. Bu yaşlarda erkeklerde hormonal ve psikolojik açıdan değişiklikler görülmeye başlar. Orta yaş sendromunda erkekler öfke, hayal kırıklığı, umutsuzluk, kırgınlık gibi duygular yaşar. Erkeklerde orta yaş sendromu bazı belirtilerle kendini gösterir. Gençleşme isteği, kişisel bakıma ve dış görünüşe ilginin artması, saçların boyatılması, saç ektirme, modayı takip etme, kendini ispat etmeye çalışma, daha enerjik olma, yeni hobiler edinme, cinsel istekte azalma ve sık aralıklarla öfkeli olma hali en sık görülen belirtilerdendir.

Kişi motosiklet kullanmak, ekstrem sporlara merak salmak, dövme yaptırmak, piercing kullanmak gibi daha öncesinde yapmadığı birtakım davranışlar sergileyebilir. Kendinden genç arkadaş grupları edinebilir. Böyle zamanlarda çevresindeki insanlar anlayışlı ve sabırlı olmalıdır. Çünkü gençliğin geçmişte kaldığı hisseden erkekler bu duruma karşı öfkelenir ve alakasız konularda öfkeli çıkışlar sergileyebilir.

Kişi davranışlarının kabul görmediğini fark ettiğinde orta yaş sendromunun da etkisiyle inat ederek davranışlarını olumsuz yönde çeşitlendirebilir. Yaşanan psikolojik değişimlerin yanı sıra yoğun bir hormonal değişim söz konusudur. Erkeklik hormon grubu androjenin ve bu hormona bağlı olarak testosteron eksilmesi kişinin bünyesinde değişiklere sebep olur.

Peki, erkeklerde orta yaş sendromu ne kadar sürer? 40 yaşından sonraya ortaya çıkan bu sendrom kendini en çok 45-50 yaş aralığında belli eder. Ortalama 3 yıl süren orta yaş krizi 10 yıla kadar devam edebilir. Erkeklerde 39-70 yaş aralığında testosteron seviyesinin düşüş göstermesi sebebiyle bireyin psikolojisi etkilenebilir. Orta yaş sendromu aile yaşamının ve sosyal hayatın olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. İlişkilerin zedelenmemesi adına psikolog desteği alınması önerilir. Psikolojik danışmanlık alarak ve psikolog önerisiyle çeşitli terapilere katılarak orta yaş sendromu sağlıklı olarak atlatılabilir.

Orta yaş krizi nedir? Belirtileri nelerdir soruları hakkında bilgiler verdik. Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/psikopat-ve-sosyopat-farki-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.