İş ve Yaşam Dengesi Nasıl Kurulur?

Çalışan pek çok kişi, iş ve yaşam dengesi kurmakta zorlanmaktadır. Günlük hayatın koşturmacasından yorulanlar, işten kalan vakitlerini dinlenerek geçirmek isterler. Bu istek her ne kadar basit gibi görünüyor olsa da dengeyi kurmak kimi zaman oldukça zor olabilir. İşten artan zamanlarda hayatın geri kalanını idame ettirmek için oldukça planlı yaşamak gerekebilir. Bu planın içeriği kişiden kişiye ve işin faaliyet alanına göre değişir.

Bireylerin gününün 8-9 saatlik bir kısmını iş yerinde geçirmelerinin ardından iş ve yaşam dengesini kurabilmeleri adına düzenli bir yaşama sahip olmaları önerilir. Bunun için atılabilecek ilk adım işkoliklikten uzak durmaktır. İşi iş yerine bırakmak ve mesai saatleri dışında ilgilenmemek dengeyi kurmak adına büyük bir öneme sahiptir. İşkolikliği bırakmanın yanı sıra izlenmesi gereken bir diğer adım ise zaman kontrolü yapmaktır. Böylece iş ve yaşam dengesini koruyanların iyi bir şekilde yönetenlerin sosyal hayatına daha fazla zaman ayırdıkları görülür.

İş-Yaşam Dengesi Kavramı Nasıl Ortaya Çıktı? 

İş-yaşam dengesi kavramının, modern yaşamdaki iş hayatının değişimi ve çalışanların günlük hayatına verilen önemin artmasıyla ortaya çıktığı bilinir. Sanayi devriminin beraberinde başlayan fabrika sistemine geçiş, çalışma saatlerinin uzunluğu ve iş koşulları gibi etkenler, iş ve yaşam dengesinin kurulmasının zorlaşmasını sağlar.

Zamanla, işçi hakları ve sendikal hareketlerin güçlenmesiyle birlikte, günlük çalışma sürelerinin sınırlandırılması ve daha iyi çalışma koşulları talepleri ortaya çıkar. Bu süreçte, işverenler de çalışan memnuniyetinin ve verimliliğin artması için dengeyi kurmaya çalışırlar. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte uzaktan ve esnek çalışma saatleri gibi yeni çalışma modelleri ortaya çıkar. Bu durum da iş ve özel yaşam dengesinin sağlanması adına çeşitli fırsatlar sunar. İş ve yaşam dengesi kavramı, günümüzde yalnızca iş hayatında değil, genel yaşam kalitesinde de önemli bir unsur olarak görülebilir.

İş ve Yaşam Dengesi Neden Önemlidir?

İş hayat dengesi, yaşamdan keyif almak adına son derece önemlidir. Bireyler, günlük hayatlarının belirli bir kısmını işe ayırsalar da sorumluluklarını yerine getirebilmeleri adında düzene ihtiyaçları vardır. Düzensiz bir hayat ve iş ve yaşam dengesizliği bireylerin günlük sorumluluklarını yerine getirememelerine neden olabilir. Özel yaşam dengesinin önemli şu şekilde açıklanabilir:

• Günlük sorumlulukların yerine getirilmesini sağlar.
• Kişinin yetersiz zaman hissine kapılmasını engeller.
• İşkolikliği engeller ve verimli çalışma imkanı sunar.
• İş hayatında planlı çalışmayı mümkün kılar.
• Bireylerin hayatına düzeni getirir ve konforlu bir yaşama sahip olmalarını sağlar.

İş-Yaşam Dengesini Etkileyen Faktörler

Günümüzde çalışanların iş ve yaşam dengesini etkileyen faktörler arasında pek çok maddeden bahsedilebilir. Bu faktörleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• İş özel yaşam dengesinin bozulması üzerinde etkili olan faktörlerden ilki strestir. Bireyler, iş yaparken özel yaşamlarını kaçırmaktan endişelenirler. Özel yaşamlarını sürdürürken de işlerinden geri kalmaktan çekinebilirler.
• Aşırı sosyal bir çevreye sahip olmak kişinin işinden uzaklaşmasına neden olabilir. Bu durum zaman içinde sosyal hayata daha fazla önem vermeye ve iş yaşantısının geride kalmasına neden olur.
• Çalışma saatleri de iş-yaşam dengesini doğrudan etkileyen faktörlerdendir. Uzun ve düzensiz çalışma saatleri, kişinin sosyal yaşamını geri plana atmasına neden olabilir. İş özel yaşam dengesi kurmak isteyenlerin çalışma saatlerinin düzenli olduğundan emin olmaları önemlidir.
• Yoğun iş temposu, aşırı sorumluluk ve mobbing de iş-yaşam dengesinin bozulmasına neden olur. Yoğun iş temposuna bağlı olarak sosyal etkileşim azaltabilir ve kişi kendini çevreden izole edebilir. Bu durum ilk aşamada her ne kadar basit görülüyor olsa da ilerleyen zamanlarda kişinin yalnızlık hissi duymasına neden olabilir.

Yukarıda yer alan faktörlere dikkat etmek iş ve aile yaşamı dengesinin korunması adına son derece önemli bir yere sahiptir.

İş-Yaşam Dengesinin Bozulduğuna Dair İşaretler

Bireyin iş ve yaşam dengesinin bozulduğunu anlamanın birçok yolu vardır. Kişinin işinden sosyal hayatına zaman bulamaması bu dengenin bozulduğunun ilk işareti olarak kabul edilebilebilir. Bireylerin sosyal hayatlarına çok zaman harcamaları ve işle ilgili görevlerini yerine getirmemeleri de dengesizliğin belirtisidir. Evli ya da çocuklu olanların iş sebebiyle ailesine yeteri kadar zaman ayıramamaları da bu işaretler arasında yer alır. Bir alana yoğunlaşmak ve diğerlerini arka plana atmak hayatın pek çok yerinde dengenin bozulduğuna işaret eder. Kişilerin bu durumu fark etmeleri ve dengeyi kuramamaları halinde alanında uzman psikologlardan yüz yüze ya da online terapi almaları önerilir.

Özel Hayat ve İş Dengesi Nasıl Kurulur?

Özel hayat ve iş arasında denge kurmak için bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bu durum her ne kadar kolay olmasa da düzenli bir yaşam dengenin anahtarıdır. Bireylerin günlük yaşamlarında dengeyi kaçırmamaları adında düzenli bir hayata sahip olmaları gerekir. İş ve yaşam dengesi kurmak isteyenler için bazı ipuçları şöyledir:

• Haftalık yemek hazırlığı yapmak,
• İş saatlerini belirlemek,
• Eve iş getirmemek,
• Sosyal hayatı etkileyecek iş yükü edinmemek,
• Bireysel beceriler doğrultusunda iş sahibi olmak,

Özel hayat ve iş dengesinin kurulması adına son derece önemlidir. İş stresi ile baş etme yollarını da araştırarak özel ve sosyal hayatınız arasındaki dengeyi kurabilirsiniz.

Sevdiğiniz İşi Yapın

Sosyal hayatınız ve işiniz arasında denge kurup kurmadığınız hakkında bilgi sahibi olmak için iş-yaşam dengesi ölçeğinden yardım alabilirsiniz. Sevdiğiniz işi yaparak sosyal hayatınıza zaman ayırma fırsatı elde edebilirsiniz. İşinizi sevmiyorsanız ve sosyal hayatınızı engellediğini düşünüyorsanız yetişkinler için psikolog desteğinden yardım alabilirsiniz. Böylece işinize karşı bir ilgi duyabilir ve olumsuz düşüncelerden uzaklaşabilirsiniz.

Rutinlerinizi Gözden Geçirin ve Düzenleyin

Çalışanların iş ve yaşam dengesi kurmak için izleyebileceği yollardan bir diğeri ise rutinleri gözden geçirmektir. Fazla zaman alan alışkanlıklardan vazgeçmek kişisel hayatı gözardı etmeyi engeller. Hem kişisel hayat hem de iş yaşantısı dengede tutmak adına rutinleri düzenlemek ve olumsuz faktörleri ortadan kaldırmak önemlidir.

Kendinize ve Sevdiklerinize Zaman Ayırın

Çalışma hayatında özellikle çalışan kadınlarda iş ve aile çatışması gibi olumsuz durumlar görülebilir. Bu gibi sorunlarla karşılaşmamak ve sevdiklerinize zaman ayırmak için işkolik olma halinden uzaklaşmanız gerekir. Kendinize ve sevdiklerinize zaman ayırarak iş yaşantısının aile hayatınızın önüne geçmesini engelleyebilirsiniz. Böylece ailenizin işiniz sebebiyle geri planda kalmasını engelleyebilirsiniz. İş ve yaşam dengesi için bu adımdan yararlanabilirsiniz.

Fiziksel ve Zihinsel Sağlığınıza Öncelik Verin

Derealizasyon gibi durumlar kişinin sosyal yaşantıdan uzaklaşmasına neden olur. Bu nedenle psikolojik rahatsızlığa sahip olmamak ya da mevcut hastalıklardan kurtulmak için zihinsel sağlığınıza öncelik vermeniz önerilir. Fiziksel ve zihinsel sağlığınıza öncelik vererek iş ve yaşam dengesi kurabilirsiniz.

Çalışma Saatlerinizi Sınırlayın

Çalışma saatlerinizi düzenleyerek de iş-yaşam dengesini kurabilirsiniz. İşkolik olma halinden uzaklaşarak çalışma zamanınızı kısıtlayabilirsiniz. Böylece günlük yaşantınıza ve ailenize vakit ayırabilirsiniz. Çalışma saatlerinizi kısıtlayamıyorsanız ve iş ve yaşam dengesi bozukluğundan rahatsızsanız Mutlu Yaşam’dan destek alabilirsiniz.

Profesyonel Destek Almaktan Kaçınmayın

Profesyonel destek almak bu gibi durumlarla baş etmek adına son derece önemlidir. Çalışma saatlerinizi, iş ve yaşam dengesini koruyamıyorsanız Mutlu Yaşam’da yer alan uzman psikologlardan destek alabilirsiniz. Bu sayede süreci daha profesyonel bir şekilde yürütebilir ve zihin sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/fregoli-sendromu-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.