Filial Terapi ile Çocuklarınızla İletişimi Geliştirin

Latince “evlat” anlamına gelen “filial” kelimesi ile adlandırılan filial terapi, anne, baba ve çocuk arasındaki bağı iyileştirmeyi ve geliştirmeyi hedefleyerek ilişkiyi yeniden yapılandıran terapi türüdür. Dr. Louise Guerney ve Dr. Bernard Guerney tarafından 1960’lı yıllarda geliştirilen yöntem, davranış bozukluklarına sahip olan çocukları tedavi etme amacı güdülerek tasarlanmıştır.

Ortaya çıkış noktası, grup terapisi modeline dayanır. Kanıt arayan bir terapi yöntemidir. 2005-2011 yılları arasında Van Fleet tarafından bireysel ailelerle uygulanması için uyarlanır.

Bu yöntem, oyun terapisi ve aile terapisinin birleştirilmiş hâli olarak özetlenebilir. Oyun terapisinde de ebeveyn bilinçli olarak katılım sağlar. Oyun terapisinin çocuğa iyileşme sağladığı fikri üzerine gidilerek geliştirilen bu terapi tekniği, çocuğun hayatında köklü bir değişikliğin yerini hazırlar. Çocuğunuzun yaşam kalitesini artırmak ve çocuğunuzla olan iletişiminizi daha iyi bir noktaya taşımak için online psikolog desteği alabilirsiniz.

Filial Terapinin Avantajları

Birlikte ne kadar uzun süre vakit geçirilirse geçirilsin hiçbir terapist, çocuğu anne baba kadar yakından tanıyamaz. Terapist, çocukla sürekli beraber olamayacağı için anne ve babanın filial terapi eğitimi alması daha hızlı ve net sonuç alınmasına yardımcı olur.

Oyun oynama, anne ve babalar için zor bir konudur. Çocuğun kurduğu evreni anlamlandırmaya dair özel görüşmeler sağlanarak anne ile baba, çocuğun oyun alanını keşfeder ve kişinin iletişim içinde gelişmesini sağlar. Anne ve babanın hayatındaki en kıymetli kişiler çocuklar olduğu için bu konu ile ilgili daha çok vakit ayırabilir ve istekli bir davranış modeli sergileyebilirler.

Filial Terapinin Hedefleri

Ebeveyn ve çocuk arasındaki bağı güçlendirmek ve gerekli ilişkiler özelinde bu bağın yeniden yapılandırılmasını sağlamak, terapinin öncelikli amaçlarındandır. Ebeveyn ve çocuk arasındaki bağın sağlam olması, çocuğun hem iç hem de dış dünyasındaki sorunların çözülmesinde direkt etki gösterir.

Bu terapi çeşidinin özel saatinde çocuğa, “Sen değerlisin, seviliyorsun, duyuluyorsun, anlaşılıyorsun, saygı görmeye değersin,” mesajları verilir. Bu seanslar, çocuğun hem şu anki tavrını hem de gelecek yaşantısındaki davranışlarını etkiler. Bu terapinin hedeflerini çocuk, ebeveyn ve genel olarak üç başlıkta incelemek mümkündür:

Çocuklar için:

• Duygularını açık ve yapıcı bir şekilde tanımak,
• Duygularını ifade etmek,
• Duyulmak için bir imkân yakalamak,
• Etkili problem çözme yetisi kazandırmak ve gelişimlerine yardım etmek,
• Kendine olan güvenlerinin artmasını sağlamak,
• Anne ve babaya duyulan güveni artırmak,
• Problemleri azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmak,
• İş birliği içinde olan, açık ve gelişim konusunda destekleyen bir aile havası yaratmak.

Anne babalar için:

• Çocukları ile yaşadığı hayal kırıklıklarını minimuma indirmek,
• Çocuğun psikolojik gelişimini anlayabilmek,
• Anne baba becerilerini geliştirmek,
• Çocukları ile olan iletişimini artırmak,
• Takım çalışması yapmayı sağlamak,
• Çocukları için güvenli bir ortam oluşturmak.

Genel olarak hedefler:

• Problemin temeline inmek ve ortadan kaldırmak,
• Aile içi olumlu etkileşim geliştirmek,
• Ailenin zorluklarla başa çıkma becerilerini artırmak,
• Gelecekte karşılaşılan sorunlara daha etkili çözümler üretilmesini sağlamak.

Filial Terapi Nasıl Uygulanır?

Çocuk, anne, baba ve terapist bir araya gelerek toplamda 30 dakika süren filial oyun terapisi sürecini geçirirler. Bu eğitimi tamamlayan anne babalar, çocuklarının oyun evrenine hâkim olduklarından onların dilinden daha iyi anlayabilirler. Terapinin evde olması kaliteyi etkilemez. Hatta ev ortamı, istenenin verilmesi için oldukça elverişli bir ortamdır çünkü çocuk, evinde rahat hisseder ve gerginlik duymaz.

En iyi sonucu almak için terapi süreci boyunca çocuğa olumlu ya da olumsuz yorumda bulunulmamalıdır. Bu terapinin asıl amacı, öğrenme ya da öğretme değildir; paylaşım ve iletişim öncelikli olmalıdır.

Anne babalar, filial terapi eğitimi süresince 5 temel beceri öğrenir ve geliştirir. Bu beceriler:

• Yapılandırma

Özel oyun saatlerinin başlangıç ve bitiş saatinin çocuğa bildirilmesidir. Çocuk, sürecin başını ve sonunu bildiği zaman gergin hissetmeyi bırakır ve oyununa odaklanır.

• Empatiyle Dinleme ve Karşılık Verme

Ebeveynin çocuğu yönlendirmeden nasıl bir yol izlemesi gerektiğini, duygularını nasıl keşfedebileceğini ve keşfettiği duyguyu istediği takdirde nasıl sağlıklı bir şekilde yaşayabileceğini anlatmasıdır. Empatiyle karşılık aldığını gören çocuk anlaşıldığını hisseder. Bu his, onu kendi gözünde değerli kılar ve ebeveynine daha da sıkı bir şekilde bağlanmasını sağlar.

• Çocuğun Liderliğini Takip Etme

Çocuk oyun kurucudur. İletişim kurmak için oyun oynama yolunu kullanır. Eğer oyunu ebeveyn kurarsa çocuk pasif kalır ve terapi sağlıklı bir şekilde gerçekleşemez. Çocuğun iletişim kanalları ihlal edilmiş olur.

• Sınır Koyma

Çocuk oyunu kontrol etse dahi oyun iletişimi aştığı ve zarar veren bir tarafa doğru gittiği zaman ebeveyn sınır koymalıdır.

• Oyun Temalarını Anlama

Çocuğun dilini anlamak için oyunun dilini anlamak gerekir. Hangi oyuncağın kimi temsil ettiği, hangi davranışı gözlemlediği, kime aslında ne demek istediği gibi durumlar, bu oyun temalarının içinde gizlidir.

Filial Terapi Kimlere Uygulanır?

2 ila 12 yaş grubu aralığında çocuğu olan ve çocuğu ile olan bağını yeniden yapılandırmak isteyen anne babalar filial terapi eğitimi alabilir. Oyun terapisinin bir çeşidi olan bu terapi türünün 2 yaşından daha küçük çocuklarda tercih edilememesinin sebebi, 2 yaşın altındaki çocuklarda henüz sembolik oyun döneminin başlamamasıdır. 2 yaşından küçük çocuklar için oyun bir iletişim aracı değildir, keşif aracıdır. Bu yaş grubunda oyun oynayan çocuğun analiz edilmesi gereken bir durumu yoktur.

Filial Terapi Kaç Seans Sürer?

Daha öncesinde bireysel terapi almamış kişiler, öncelikle bir ön görüşme süreci geçirir. Bu süre zarfında programa uygunluğu ve kişinin alacağı yarar araştırılır. Sonrasında terapi programı ile 10 hafta boyunca toplamda 20 seans düzenlenir. İhtiyaca bağlı olarak bu süre artırılabilir.

Filial Oyun Terapisi Evde Nasıl Yapılır?

Bu terapinin evde gerçekleşebilmesi için ebeveynin gerekli eğitimi tamamlayarak uygulama yetkinliğine sahip olması gerekir. Böylece uygulama adımındaki süreci tamamlayarak hareket edebilir.

Filial Terapi Oyuncakları Nelerdir?

Terapi için özel oyuncak setleri tercih edilmelidir. Özel oyun saati içerisinde kullanılan oyuncaklar, normal oyun zamanlarında tercih edilmemelidir. Çünkü artık o oyuncaklar, sıradan bir oyun aracı olmaktan çıkar ve birer sembole dönüşür. Sembol olarak kullanılan bir oyuncağın günlük oyunlarda tercih edilmesi çocuğa karışık mesajlar verir ve çocuğun kafası karışabilir.

Özel oyun saati oyuncakları, oyun terapisi için kullanılan oyuncaklarla benzer seçilebilir. Böylece neyi temsil ettiğini anlamak daha kolay ve hızlı olabilir. Hangi oyuncağın ne anlama geldiğini oyun terapistlerinin analizleri vasıtasıyla öğrenebilirsiniz.

Filial Terapi ve Oyun Terapisi Arasındaki Fark

Pek çok terapi çeşidinin temelinde psikolog, terapi süresince doğrudan danışanıyla görüşür. Bu durum oyun terapisi modelinde ele alındığında oyun terapisti, doğrudan çocuk ile terapi gerçekleştirir. Anne ve baba, terapinin sonunda ya da başında görüşür. Filial terapide anne, baba ve terapist bir ekiptir; birlikte çalışırlar. Diğer terapi türlerinde iletişim, uzman ve çocuk arasında seyrederken filial oyun terapisi eğitimi almış ebeveyn ve çocuk ile gerçekleşir.

Bu terapi, çocuğun yalnızca anne baba ile değil, tüm aile fertleriyle ilişkilerini ilerletmeyi hedefler. Etkileşimin aile boyu sağlanmasının temel nedeni, aile içinde kendi sesini bulan, kendini ifade eden çocukların dış dünya ile ilişkilenme, sorun çözme ve yaşam becerilerinin daha gelişkin olmasıdır. Çocuklar bu iletişimin etkilerini yaşamlarında deneyimlerler ve olumlu karşılığını yaşamları boyunca görürler.

Önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/terk-edilme-korkusu/ linkinden ulaşabilirsiniz.