Diş Gıcırdatma (Bruksizm) Nedir?

Diş gıcırdatma (bruksizm), kişinin uyku sırasında veya uyanıkken dişlerini sıkma, gıcırdatma veya çenesini kenetleme durumudur. Diş gıcırdatma genellikle geceleri uyku esnasında ortaya çıktığından dolayı kişi çoğu zaman kendi dişlerini gıcırdattığının farkında değildir ve gıcırtılar başkaları tarafından fark edilir.

 Diş Gıcırdattığınızı (Bruksizmi) Nasıl Fark Edersiniz?

• Yorgun ve baş ağrısı ile uyanıyorsanız,
• Dişlerinizde aşınma veya kırılma gözlemliyorsanız,
• Yemek yerken dişlerinizle lokmayı çiğnemekte zorlanıyorsanız,
• Dişlerinizde sallanma varsa,
• Ağzınızı fazla açamıyorsanız,
• Ağzınızı açarken çene ekleminizden ses geliyorsa,
• Çenenizde kayma varsa,
• Diş, çene, baş, kulak, yüz, boyun veya omuzlarınızda ağrı hissediyorsanız,
• Kulak çınlaması yaşıyorsanız,
• Yanağınızın iç kısmında tahriş olmuş bölgeler varsa,
• Uyku bozukluğunuz varsa geceleri uykunuzda diş gıcırdattığınızdan şüphelenebilirsiniz.

Ayrıca ailenizde dişlerini gıcırdatan biri varsa genetiğin de önemli role sahip olduğu diş gıcırdatma için risk taşıyor olabilirsiniz.

Diş Gıcırdatmaları Neden Olur?

Diş gıcırdatmanın psikolojik, genetik, yapıbilimsel, sinirsel, uykuya, beslenmeye ve ilaç kullanımına bağlı çeşitli nedenleri olduğu bilinmektedir. Ancak psikolojik nedenler, bruksizmin en yaygın nedeni olarak kabul edilir.

Stres, diş gıcırdatmayı hem ortaya çıkaran hem de gıcırtının şiddetini artıran en önemli faktördür. Hiperaktif, agresif, kaygılı, hırslı, rekabetçi, hassas ve titiz kişilik özelliklerine sahip bireylerle alkol, madde, kafein ve sigara kullanan bireylerde diş gıcırdatmanın daha sık rastlandığı da bulgular arasındadır.

Bruksizme sebep olan ya da şiddetini arttıran yaşam olayları arasında ise doğum yapmak, sınav döneminde olmak, aile içi sorunlar yaşamak, ağır iş yüküne sahip olmak, maddi problemler ile duygusal ve ilişkisel problemler yaşamak yer alır.

Mevsim değişikliklerinde duygusal stresin artması, kış aylarında ise havaların soğumasıyla beraber kasların daha çok kasılmasının diş gıcırdatmada tetikleyici rol oynadığı görülür.

Diş Gıcırdatması Kimlerde Görülür?

Araştırmalar, her 5 kişiden 1’inde bruksizm olduğunu ortaya koymaktadır. Diş gıcırdatmanın görülme sıklığı kadın ve erkeklerde eşit olmakla beraber kliniğe başvuran kadınlarda erkeklerden daha sık rastlanır. Bruksizm gençlerde ve çocuklarda yetişkinlerden daha sık görüldüğü de bulgular arasındadır.

Diş Gıcırdatması Nasıl Geçer?

Diş gıcırdatmasının geçmesi için genellikle diş hekimlerince önerilen silikon yapılı diş plakları, kas gevşetici ilaçlar, protez uygulamaları, dolgu ve kaplamaların değiştirilmesi gibi yöntemler uygulanır. Ancak, bu yöntemler kalıcı çözüm için yetersiz sayılır. Çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi diş gıcırdatmanın en yaygın nedeni psikolojidir. Bu yöntemlerin hiçbiri stres ve kaygı üzerinde etkili olmadığından bruksizmden yakınan birçok kişinin genellikle psikolog ve psikiyatrlara yönlendirilmesi gerekir.

Bilişsel Davranışçı Terapi, Şema Terapi, EMDR Terapisi gibi birçok psikoterapi yöntemi ile stres ve kaygı kaynaklı rahatsızlıklar çalışılabildiği gibi bu terapi yöntemleri bruksizm rahatsızlığı yaşayan danışanlara da uygulanabilir.

Diş gıcırdatmasının dişlere zarar verecek kadar çok yoğun olduğu durumlarda ise diş hekimi, psikiyatr ve psikolog işbirliği içinde çalışılması önemlidir.

Neden Psikolojik Danışmanlık Merkezine Başvurmalıyız?

Bruksizm basit bir durum gibi görülse de erken teşhis edilerek terapi veya online terapi sürecine de erken başlanılması, kişinin kendi fiziksel ve psikolojik sağlığı açısından oldukça önemlidir. Kişinin yaşam kalitesini fazlasıyla etkileyebilen diş gıcırdatmanın doğru ve etkili müdahale ile ortadan kalkması kesinlikle mümkündür.

Doğru ve etkili müdahalede bulunmak üzere Mutlu Yaşam bünyesinde çalışan psikologlarımız, danışanını daha kapsamlı değerlendirmek için çeşitli psikolojik testlere başvurabilirler. Danışanın fiziksel muayeneye ihtiyaç olduğu düşünülen durumlarda psikologlarımız danışanını diş hekimi, çene cerrahı ve psikiyatr gibi ilgili doktorlara yönlendirebilir.

Psikologlarımız terapi sürecine başlarken danışanın kapsamlı yaşam öyküsünü aldıktan sonra kaygı veya stres yaratan durumları analiz ederek danışanın kendi düşünce ve duyguları arasında kurduğu olumsuz ilişkiyi göz önünde bulundururlar. Böylece psikologlarımız terapi süreci boyunca danışanın olumsuz düşünce ve duygularının diş gıcırdatma davranışı üzerinde nasıl olumsuz etki sağladığını anlamasını, mevcut gerçekçi olmayan düşüncelerini gerçekçi alternatif düşüncelerle değiştirmesini, geçmiş travmatik yaşantılarla veya tetikleyici faktörlerle çalışarak danışanın bu yaşantılara veya tetikleyici faktörlere karşı duyarsızlaşmasını amaçlarlar.

Psikologlarımız danışanın uyku öncesi kendilerini duygusal olarak rahatlatma ve fiziksel olarak gevşemelerine yardımcı olacak nefes – gevşeme, güvenli alan gibi egzersizleri seans içinde gerçekleştirerek öğretirler. Gevşeme egzersizlerinin danışanın günlük hayatında sürekli hale gelmesi için psikolog danışanına aynı gevşeme egzersizlerini ev ödevi olarak da verir.

Eğer danışanın diş gıcırdatmasına uyku bozukluğu, yoğun kafein, alkol, madde ve sigara kullanımı eşlik ediyorsa psikologlarımız bu durumlarda terapi planında değişikliğe giderek danışanın bu davranışlarının altında yatan sebepleri de bulmaya çalışır. Diş gıcırdatmasında tetikleyici rol oynayan bu durumların terapi süreci içerisinde sebepleri ortaya çıktıkça bu sebepler üzerine danışanın da farkındalık kazanması amaçlanır. Böylece terapide ele alınacak konuların öncelik sırası tekrar belirlenerek en öncelikli değişmesi hedeflenen konu üzerine odaklanılıp çalışmaya başlanır.

Uyku hijyeni ve düzenli uyku da bruksizm üzerinde etkili faktörlerdir. Bu nedenle, psikolog danışana ev ödevi olarak haftalık plan çizelgesi vererek danışanın uyku düzenini ve haftalık uyku döngüsünü daha iyi anlayabilir. Eğer uyku düzeninde olumsuz bir seyir varsa seanslarda bu konu üzerine yoğunlaşarak danışanın daha sağlıklı uyuması sağlanabilir.

Psikologlarımız terapi süresi boyunca yaptığı çalışmaların sonucunda danışanının terapi almaya ihtiyaç duymayacak hale gelmesini hedeflerler. Danışana uygun terapi yöntemlerini uygulayarak gerekli aşamaları  tamamlayan psikologlarımız, danışanının diş gıcırdatma davranışının sönümlenmesi, günlük işlevselliğin yeniden düzelmesi, danışanın kaygı ve stresle baş etmek için gerekli becerileri kazanması,  geçmiş travmatik yaşam olaylarına ve tetikleyici faktörlere karşı duyarsızlaşması, olayları daha gerçekçi değerlendirmesi, duygularını düzenleyebilmesi, uyku hijyenine sahip olması gibi olumlu değişimlerine de tanık olurlar.

Böylece psikolog ve danışan terapi sürecini sonlandırmaya birlikte karar verdikleri taktirde,  terapiyi bitirme seansı planlanarak danışanın terapiye başladığı ilk günden son seansa kadar edindiği kazanımlar gözden geçirilir. Gözden geçirme seansında psikolog danışanına süreç hakkında kapsamlı geribildirim verir ve psikoterapi süreci sonlandırılır.

Sizler de diş gıcırdatmaktan yakınıyor ve kendiniz için stresle baş ederek bugünleri geride bıraktığınız MUTLU bir YAŞAM diliyorsanız, bizimle iletişime geçmeyi ertelemeyiniz.

Diş gıcırdatma (bruksizm) nedir hakkında bilgiler verdik. Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/mobbing-nedir-is-yerinde-psikolojik-siddet-nasil-olur/ linkinden ulaşabilirsiniz.