Bir Bağımlılık Türü: Alkol Bağımlılığı

“Sizce bir insan neden alkol içmek ister, neden alkol bağımlılığı yaşar?” sorusunu sorsak ne derdiniz? Bu soru, yakın zamanda ülkemizde yapılan toplumsal bir araştırmada sorulmuş ve alkolün cazip bulunduğunu belirten birçok yanıt alınmıştır. Kimileri için alkol, tatlı sohbetlerin ve rakı-balık sofralarının birleştiricisidir. Başkaları içinse etin yanında tüketilen ve yemeğe lezzet katan kırmızı şarap anlamına gelir. Bazıları alkolü eğlence mekanlarında daha keyifli vakit geçirmek için tercih ederken, bazıları hayatın stresinden arınmanın yolu olarak görür. Bazıları da alkolü, istediği insanlarla daha rahat iletişim kurmak için içer. Birçok kişi, “Alkol içmeden rahat iletişim kuramam, gerginliğimi atamam, rahatlayamam, arkadaş ortamına kabul edilemem.” gibi olumsuz düşüncelerle daha sık ve artan miktarlarda alkol bağlımlılığına başlamıştır. Bu nedenle alkol bağımlılığı, siz sinsi bir şekilde ortaya çıkabilir.

Alkol Bağımlılığı Nedir?

Kişi, gününün büyük bir bölümünü alkol temin etme ve tüketme üzerine planlıyorsa alkol bağımlılığından söz edebiliriz. Alkol bağımlısı kişilerin özellikleri şunlardır:

• Sürekli alkol alma isteği duyarlar.
• Her geçen gün daha fazla alkol tüketirler.
• Alkol almadıklarında yoksunluk belirtileri gösterirler.
• Alkole erişemediklerinde gergin, sinirli ve huzursuz olurlar. Bu yüzden uyuyamazlar.
• Geçmişte alkolü bırakma girişimleri olmuştur.
• Alkolün hayat kalitesini olumsuz etkilediğini bilseler de kullanmaya devam ederler.
• Alkolün sağlıklarına zarar verdiğini fark etmelerine rağmen içmeyi durduramazlar.
• İş ve meslek görevlerini yerine getiremezler.
• Öğrenciyse ders başarısı düşer, okulu bitiremezler.
• Aile ve arkadaşlarına karşı sorumluluklarını ihmal ederler.
• Alkolün tehlike oluşturduğunu bilerek kullanmaya devam ederler.
• Yasal sorunlar yaşarlar. (Örneğin, alkollüyken kavgaya karışabilirler, yolsuzluk yapabilirler.)

Alkol Bağımlılığı Kaç Yaşında Başlar?

Düzenli ve sık aralıklarla alkol tüketmeye başlandığında alkol bağımlılığı, gelişir. Son yıllarda alkole başlama yaşının ergenlik dönemine kadar düştüğü görülmektedir. Ergenlikte sık aralıklarla ve kontrolsüzce tüketilen alkol, kısa sürede bağımlılığa dönüşür. Ergenler, alkolün rahatlatıcı ve haz verici etkisi olduğunu söylerler. Bu yüzden stresli durumlarda veya iyi hissetmek istediklerinde kolaylıkla alkole başvurabilirler.

Alkol Bağımlılığı Nasıl Gelişir?

Kişi, alkol kullanmaya devam ettiğinde beyin alkole duyarsızlaşır. Bu durum, kişinin beyninde haz alma, rahatlama ve iyi hissetme hissiyatını kaybettirir. Alkol alınmadığında yaşanan fiziksel ve psikolojik sıkıntıları gidermek için bireyde alkol içme isteği güçlü bir şekilde gelişir. Böylece alkol içme döngüsü devam eder. Sürekli ve yoğun miktarlarda alkol kullanan kişiler, alkol bağımlılığını bırakmaya çalıştıklarında yoksunluk belirtileri yaşarlar. Söz konusu belirtiler, kullanılan alkolün miktarına, kullanım süresine ve kişiye göre değişiklik gösterir. Ancak çoğu zaman yoksunluk belirtilerinin şiddeti fazladır. Bu nedenle kişi, alkol almadığında yaşadığı şiddetli fiziksel ve ruhsal zorlanmaları tekrar yaşamamak için yeniden alkol kullanır.

Alkol Bağımlılığı Yetersiz Beslenmeye Sebep Olur Mu?

Yemek bozukluklarına eşlik eden bağımlılık türlerinden biri de aşırı alkol sebebiyle gelişir. Peki, söz konusu durum yetersiz beslenmeye sebep olur mu? Evet, alkol, vücut için gerekli besleyici değeri düşük olduğu gibi zamanla iştahsızlığa da sebep olabilir. Alkol bağımlılığı olan bireylerde, tüketim sıklığı ve miktarına göre sindirim sisteminde oluşabilecek hasar sonucu iştahsızlık, bulantı, kusma gibi durumlar yaşanabilir. Bu durum, besinlerin sindirim ve emilim süreçlerini olumsuz etkileyerek yetersiz beslenmeye yol açabilir. Ayrıca bireylerde yetersiz beslenme, duygu durum bozuklukları, depresyon, kaygı sorunları ve kişilik bozuklukları gibi ruhsal problemlerin şiddetini artırabilir.

Alkol Bağımlılığı ve Vücuda Zararları Nelerdir?

Alkol tüketiminin artması ve bağımlılık durumunda, alkolün vücutta metabolize olup temizlendiği organ olan karaciğere büyük zararlar verebilir. Karaciğerde büyüme, yağlanma ve sarılık gibi problemler gelişebilir. Söz konusu durum, siroza kadar ilerleyebilir. Aynı zamanda alkol, kanser, hipertansiyon, kalp damar tıkanıklıkları ve kalp krizi riskini artırmaktadır. Uzun süreli ve fazla alkol tüketimi, beyin işlevlerinde bozulmalara sebep olabilir. Beyindeki bozukluklar, denge sorunları, hafıza problemleri, bunama ve beceri gerektiren işlerde zorlanma gibi durumlara yol açabilir. Belirli bir doz aşımında alkol, sinir sistemine zarar vererek el ve bacaklarda titreme, karıncalanma ve uyuşukluk hissine neden olabilir. Riskli alkol tüketimi, vücuttaki sıvı, vitamin ve mineral dengesini bozmaktadır. Alkol bağımlılığının sebep olduğu bu durum, kas erimesi ve kas kütlesinde azalmaya, buna eşlik eden yağ depolanmasının artmasına ve kilo problemlerine yol açabilir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılırken, alkol tüketimi sağlık için sınırlandırılmalı hatta tamamen bırakılması önerilmelidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerine göre bireysel haftalık tüketim dozları belirlenmelidir. Sağlıklı bir yaşam için bedenimize tükettiğimiz besinlerle iyi bakmalıyız. Bu süreçte siz de Mutlu Yaşam bünyesinde yer alan diyetisyenimizle görüşebilir, beslenme düzeninizde olumlu yönde değişiklikler yapabilirsiniz.

Alkol Bağımlılığından Nasıl Kurtulabilirsiniz?

Kişinin yaşam kalitesini negatif etkileyen alkol bağımlılığı, tedavi edilebilir bir problemdir. Bağımlılık terapisinde hedef, kişinin tamamen ayık olması ve alkolden uzak durmasıdır. Alkolden kurtulmak uzun bir süreç gerektirir. Bu süreçte kişinin hem zihinsel hem de ilişkisel alanda değişim içerisinde olması gerekir. Tedavide kararlılık önemlidir. Ayrıca bağımlı bireyin yanı sıra ailesinin de bu süreçte desteklenmesi ve bilgilendirilmesi gerekir. Alkol bağımlılığı tedavisinde psikoterapinin önemli bir yeri vardır. Psikoterapi seanslarında amaç;

• Alkol kullanımına neden olan etkenleri araştırmak,
• Alkol kullanımını tetikleyen hatırlatıcıları belirlemek ve bunlardan uzak durmak,
• Alkolün zararlarına dair farkındalık kazandırmak,
• Aşerme, istek duyma ve relaps (tekrarlama) durumlarıyla baş etme yöntemleri geliştirmektir.

Bilişsel davranışçı terapi ve şema terapi yöntemleri, bağımlılık terapisinde oldukça etkilidir. Bu terapiler, danışanın duygu, düşünce ve davranışlarını tanımasını, işlevsiz düşünce ve davranışları düzenlemesini ve stres yaratıcı durumlarla baş etme becerilerini geliştirmesini sağlar. Ayrıca problem çözme ve sağlıklı iletişim kurma becerilerinin geliştirilmesi de önemlidir. Bu süreçte Mutlu Yaşam Online Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nde alkol bağımlılığı konusunda yüz yüze veya online seanslar için randevu ve detaylı bilgi alabilirsiniz.

Bir önceki yazımıza https://mutluyasam.com.tr/kiskanclik-nedir-nasil-bas-edilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.